Trong quy chế thi tốt nghiệp THPT 2010 do Bộ GD&ĐT vừa ban hành, có 17 điểm sửa đổi, bổ sung được áp dụng từ kỳ thi năm 2010 theo hướng tạo thuận lợi hơn cho thí sinh và các địa phương trong việc tổ chức kỳ thi sắp tới. Trong đó, điểm mới nhất năm nay là điều kiện để được chấm phúc khảo bài thi với mức điểm chênh lệch giữa điểm bài thi và điểm tổng kết môn thi của thí sinh được hạ xuống 1,0 điểm trở lên. Và điểm chấm phúc khảo chênh lệch chỉ 0,5 điểm, thí sinh cũng sẽ được điều chỉnh.
Theo quy chế trước đây, thí sinh phải chọn phần tự chọn đúng với chương trình học, nay đổi thành "đối với phần tự chọn (nếu có) trong đề thi, thí sinh chỉ được làm bài một trong hai phần tự chọn; nếu làm bài cả hai phần tự chọn thì bị coi là phạm quy và không được chấm điểm cả hai phần tự chọn".
Điều chỉnh lớn nhất là điều kiện phúc khảo và điểm phúc khảo. Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm nay điều chỉnh rút ngắn thời hạn nộp đơn xin phúc khảo của thí sinh để đẩy nhanh tiến độ phúc khảo bài thi, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh có đơn xin phúc khảo dự kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ. Theo đó, mọi thí sinh đều có quyền xin phúc khảo bài thi nếu điểm bài thi thấp hơn điểm trung bình cả năm của môn học đó ở lớp 12 từ 1,0 điểm trở lên (trước đây quy định điểm trung bình cả năm môn thí sinh xin phúc khảo phải cao hơn điểm bài thi 2 điểm). Đồng thời, việc điều chỉnh điểm của bài thi được thực hiện khi điểm chấm phúc khảo chênh lệch so với điểm chấm lần trước từ 1,0 điểm trở lên với môn ngữ văn và từ 0,5 điểm trở lên đối với các môn thi khác. Về thời hạn xin phúc khảo, thí sinh phải có đơn xin phúc khảo bài thi trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày niêm yết công khai kết quả của kỳ thi. Sở GD&ĐT sở tại có trách nhiệm tiếp nhận và chuyển đến Hội đồng phúc khảo của tỉnh mình toàn bộ danh sách và đơn xin phúc khảo bài thi trắc nghiệm của thí sinh.
Việc tổ chức thi cũng như quy định về chức năng, nhiệm vụ của các lực lượng tham gia thi cũng đã có sự điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế, giảm khó khăn cho các địa phương và tăng tính khả thi của việc triển khai quy chế. Trong đó, đặc biệt đối với các trường ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, địa bàn chia cắt, giao thông không thuận tiện, điều kiện kinh tế khó khăn, cơ sở vật chất trường lớp thiếu thốn... không phải tổ chức thi theo cụm trường. Sở GD&ĐT được lựa chọn phương án tổ chức thi và báo cáo giải trình với Bộ bằng văn bản.
Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2009, nhiều tỉnh đã phản ứng về tình trạng bị giám khảo tỉnh khác chấm chặt quá so với đáp án trong quá trình chấm chéo đối với các môn tự luận. Năm nay Bộ quy định trước khi giám khảo chấm bài thi tự luận, tổ trưởng tổ chấm thi tổ chức cho các thành viên nghiên cứu hướng dẫn chấm thi của Bộ và tiến hành chấm chung ít nhất 15 bài thi để giúp cho mọi giám khảo của tổ nhất quán thực hiện hướng dẫn chấm thi. Các bài chấm chung phải được cho điểm ngay sau khi thống nhất điểm, phải ghi rõ “bài chấm chung” kèm theo chữ ký của tổ trưởng tổ chấm thi và ít nhất hai giám khảo. Nếu trong tổ chấm thi có ý kiến thắc mắc không tự giải quyết được hoặc phát hiện có sự nhầm lẫn trong hướng dẫn chấm thi thì lập biên bản đề nghị Chủ tịch Hội đồng chấm thi xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên, tuyệt đối không được tự thay đổi hướng dẫn chấm thi và biểu điểm.
Để tăng cường tính kỷ luật trong quá trình coi thi tốt nghiệp THPT 2010, Bộ quy định, hai giám thị trong một phòng thi phải là giáo viên dạy khác trường; giám thị không coi thi quá một môn đối với mỗi phòng thi; hai giám thị không cùng coi thi quá một lần.
Theo quy chế trước đây, thí sinh phải chọn phần tự chọn đúng với chương trình học, nay đổi thành "đối với phần tự chọn (nếu có) trong đề thi, thí sinh chỉ được làm bài một trong hai phần tự chọn; nếu làm bài cả hai phần tự chọn thì bị coi là phạm quy và không được chấm điểm cả hai phần tự chọn".
Điều chỉnh lớn nhất là điều kiện phúc khảo và điểm phúc khảo. Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm nay điều chỉnh rút ngắn thời hạn nộp đơn xin phúc khảo của thí sinh để đẩy nhanh tiến độ phúc khảo bài thi, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh có đơn xin phúc khảo dự kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ. Theo đó, mọi thí sinh đều có quyền xin phúc khảo bài thi nếu điểm bài thi thấp hơn điểm trung bình cả năm của môn học đó ở lớp 12 từ 1,0 điểm trở lên (trước đây quy định điểm trung bình cả năm môn thí sinh xin phúc khảo phải cao hơn điểm bài thi 2 điểm). Đồng thời, việc điều chỉnh điểm của bài thi được thực hiện khi điểm chấm phúc khảo chênh lệch so với điểm chấm lần trước từ 1,0 điểm trở lên với môn ngữ văn và từ 0,5 điểm trở lên đối với các môn thi khác. Về thời hạn xin phúc khảo, thí sinh phải có đơn xin phúc khảo bài thi trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày niêm yết công khai kết quả của kỳ thi. Sở GD&ĐT sở tại có trách nhiệm tiếp nhận và chuyển đến Hội đồng phúc khảo của tỉnh mình toàn bộ danh sách và đơn xin phúc khảo bài thi trắc nghiệm của thí sinh.
Việc tổ chức thi cũng như quy định về chức năng, nhiệm vụ của các lực lượng tham gia thi cũng đã có sự điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế, giảm khó khăn cho các địa phương và tăng tính khả thi của việc triển khai quy chế. Trong đó, đặc biệt đối với các trường ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, địa bàn chia cắt, giao thông không thuận tiện, điều kiện kinh tế khó khăn, cơ sở vật chất trường lớp thiếu thốn... không phải tổ chức thi theo cụm trường. Sở GD&ĐT được lựa chọn phương án tổ chức thi và báo cáo giải trình với Bộ bằng văn bản.
Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2009, nhiều tỉnh đã phản ứng về tình trạng bị giám khảo tỉnh khác chấm chặt quá so với đáp án trong quá trình chấm chéo đối với các môn tự luận. Năm nay Bộ quy định trước khi giám khảo chấm bài thi tự luận, tổ trưởng tổ chấm thi tổ chức cho các thành viên nghiên cứu hướng dẫn chấm thi của Bộ và tiến hành chấm chung ít nhất 15 bài thi để giúp cho mọi giám khảo của tổ nhất quán thực hiện hướng dẫn chấm thi. Các bài chấm chung phải được cho điểm ngay sau khi thống nhất điểm, phải ghi rõ “bài chấm chung” kèm theo chữ ký của tổ trưởng tổ chấm thi và ít nhất hai giám khảo. Nếu trong tổ chấm thi có ý kiến thắc mắc không tự giải quyết được hoặc phát hiện có sự nhầm lẫn trong hướng dẫn chấm thi thì lập biên bản đề nghị Chủ tịch Hội đồng chấm thi xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên, tuyệt đối không được tự thay đổi hướng dẫn chấm thi và biểu điểm.
Để tăng cường tính kỷ luật trong quá trình coi thi tốt nghiệp THPT 2010, Bộ quy định, hai giám thị trong một phòng thi phải là giáo viên dạy khác trường; giám thị không coi thi quá một môn đối với mỗi phòng thi; hai giám thị không cùng coi thi quá một lần.
