TRỊNH CÔNG SƠN

fruit NHO

Active Member
ĐÂY KO PHẢI BÀI VIẾT CỦA NHO ...NHƯNG LÀ 1 NG YÊU THIK NHẠC TRỊNH ....XIN POST THEO NGHĨA ....SƯU TẦM ĐỂ MỌI NG CÙNG ĐỌC ...



Anh đã vắt cạn tình yêu cho đời

Nhạc sĩ Thanh Tùng
(Báo Tuổi trẻ)


Thế là người Việt Nam viết tình ca hay nhất thế kỷ đã qua đời. Thế là một trái tim nhân hậu đã ngừng đập, một thân phận mà sự hiến dâng là vô vàn trái ngọt cho đời ấy đã chấm dứt.

Mặc dù đã cố gắng hết sức mình, từ Hà Nội tôi vẫn không thể nào trở về kịp trong giờ phút lâm chung của anh, để được ngồi bên giường bệnh cầm tay anh nghe dù chỉ một lời của anh như trước đây hơn mười năm anh đã làm như vậy khi vợ tôi ra đi. Chợt nghĩ đến câu Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau mà lòng đau vô hạn. Đôi khi tôi ngồi với anh trong căn phòng nhỏ ngổn ngang những bức tranh, có lúc hàng giờ đồng hồ chẳng ai nói với ai tiếng nào, dường như ai cũng đang theo đuổi những ý tưởng nào đó... Không! Chẳng có ý tưởng nào cả! Vì Sơn có một câu hát mà tôi rất thích: "Đôi khi một người ngồi trong im lặng, thực ra đang ngồi thảnh thơi".

Vâng, giờ thì anh đã thảnh thơi, xin anh thật thảnh thơi, đừng mang theo những nỗi đau còn sót lại trên cuộc đời này làm gì cho vướng bận.

Rồi:

Một buổi sáng mùa xuân
Một đứa bé yên nằm
Bờ môi dường thầm hỏi
Có thiên đàng hay không?

Có? Hay không? Thiên đàng hay một chốn nào như vậy xin hãy đón nhận từ anh một linh hồn trong sáng như trẻ thơ. Tôi nghĩ đó không chỉ là lời cầu mong của riêng tôi mà có lẽ là của hàng triệu người yêu mến anh.

Trước đây có người nói: "Trịnh Công Sơn là phù thủy của ngôn ngữ" để có ý ám chỉ tài năng văn học hay khả năng sử dụng ngôn ngữ của anh trong ca từ. Tôi không phản đối, về tài năng này của anh thì ít ai sánh kịp, thế nhưng ở anh tài năng lại được nhân lên gấp nhiều lần bởi chính tâm hồn anh. Quả thật "Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài".

Sơn hầu như chưa bao giờ làm cho ai giận, ngược lại đối với những người có lỗi với anh - có giận mấy anh cũng không bao giờ mất bình tĩnh, câu phán xét cuối cùng của anh thường là một tiếng tặc lưỡi kèm theo câu nói: "Thôi kệ".

Sự thông thái, tính bao dung, sự từng trải, tính khiêm nhường tạo nên một Trịnh Công Sơn có phong cách của một nhà hiền triết khổ hạnh, một nhân cách có cá tính độc đáo nhưng lại hòa đồng, cao siêu nhưng lại dễ gần.

Chua xót là để có thể cảm thông được những nỗi đau của kiếp người, con người tài hoa ấy hầu như phải hứng chịu tất cả những nỗi đau ấy. Tất nhiên bù lại anh được sự kính trọng yêu mến, đôi khi là sự sùng bái hòa lẫn với vinh quang. Sự kính trọng và quý mến: anh khiêm nhường đón nhận và đền đáp, nhưng vinh quang đôi lúc quá nhiều anh cũng ngán ngẩm: "Cũng chỉ là giả mà thôi"!

Sơn đã từng thốt lên:

"Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ.
Ôi những dòng sông nhỏ, lời hẹn thề là những cơn mưa".

Cho dù vậy, với anh tất cả đều có thể hiểu được, trái tim anh lúc nào cũng cháy bỏng tình yêu cho dù là đơn phương hay song phương, cho dù là đa phương hay vô định. Tình yêu đã đầy ắp trái tim thì phải cho, cho mà chẳng mong nhận lại, trong sáng, cao thượng, hiện hữu nhưng chẳng phải bao giờ cũng nắm giữ được, đó là tình yêu của Sơn.

Mặt trời, mặt trời đã lên, còn nhìn, còn nhìn thấy con người.
Một ngày tình cờ biết em, là ngày lạ lùng nhất trần gian.

Có đúng là một ngày nào đó Sơn đã gặp một ai đó và anh cảm thấy đó là một ngày lạ lùng nhất trần gian không? Có thể nhiều người không tin, còn tôi thì tôi tin vì tôi cũng đã từng gặp được điều đó, chỉ có điều tôi không nghĩ được ra một bài hát như vậy mà thôi.

Lại nói: "Trong đạo làm người đức hy sinh là đức tính cao quý vô cùng, hiến dâng mà không cần đền đáp, đó là sự cao thượng nhất của đức hy sinh". Sơn nói: "Sống trên đời sống phải có một tấm lòng, để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi!" Anh cũng viết: "Tin buồn từ ngày mẹ cho mang nặng kiếp người", có nghĩa anh biết chấp nhận sự đau khổ của đời sống. Anh thường nói với tôi là anh tán thành quan điểm "Sống chứ không phải tồn tại". Bởi vì từ lâu bằng một giọng lạc quan, anh đã viết:

"Tôi nay ở trọ trần gian. Trăm năm về chốn xa xăm cuối trời".

Và dù cuộc đời chỉ là cõi tạm, anh vẫn phải sống, phải yêu thương, vẫn hy vọng ước ao:

"Tim em người trọ là tôi, mai kia dù có xa xôi cũng đành".

Ôi cái chữ "đành" này nghe mới thật là lạ, nó tưởng như mềm yếu lại hóa thành dũng cảm, nó quyết liệt chấp nhận sự đối đầu với định mệnh như chấp nhận sự bất thành tạm thời của những hy vọng và hoài bão mà vẫn dấn thân vì như anh đã viết:

"Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ".

Quả thật cuộc đời chẳng được bao lâu, trái tim anh đã không bao giờ hờ hững với cuộc đời, anh đã vắt cạn tình yêu trong trái tim cho cuộc sống, cho những thân phận khổ đau. Và cuối cùng nó đã ngừng đập.

Tôi mong anh nhận ở tôi và những người mến mộ yêu quý anh lòng biết ơn và nỗi tiếc thương vô hạn.

Nhạc sĩ Thanh Tùng
(Báo Tuổi trẻ)
 

fruit NHO

Active Member
Thương tiếc nhạc sĩ Trịnh Công Sơn


Nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên
Ủy viên Ban Thư ký Hội âm nhạc TP Hồ Chí Minh

Báo Nhân Dân

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn quê ở Hương Vinh, TP Huế, sinh ngày 28-2-1939 tại Ðắc Lắc. Suốt thời thơ ấu, anh đã gắn bó với Huế yêu thương. Tốt nghiệp đại học Sư phạm Quy Nhơn, có một thời anh dạy học để mưu sinh.

Thời trẻ, như anh từng tâm sự - "tôi rất yêu âm nhạc nhưng tuyệt nhiên trong tôi không hề gợi lên cái ham muốn trở thành nhạc sĩ"... Khi còn là một cậu bé mười tuổi, anh đã rất thích hát ca, biết xướng âm, ưa chép lại những bài hát yêu thích để đóng thành tập, biết chơi đàn mandolin và sáo trúc. Năm mười hai tuổi, anh có cây đàn guitar đầu tiên và nó đã trở thành loại nhạc cụ quen thuộc của anh trong sáng tác cũng như khi tự đệm cho chính mình ca hát. Anh từng viết: "Tôi không đến với âm nhạc như một kẻ chọn nghề. Tôi nhớ mình đã viết những ca khúc đầu tiên từ những đòi hỏi tự nhiên của tình cảm thôi thúc bên trong... Ðó là những năm 1956-1957, thời của những giấc mộng ngổn ngang, của những viễn tưởng phù phiếm non dại".

Năm mười chín tuổi, Trịnh Công Sơn khởi đầu sự nghiệp âm nhạc của mình bằng tác phẩm đầu tay: Ướt mi (1958) qua tiếng hát Thanh Thúy. Những năm về sau, trong anh mới bắt đầu hình thành một quan niệm rõ rệt: "Sống là sống với người khác, và muốn có cảm thông, chúng ta phải luôn luôn tự diễn đạt mình".

Chính trong giai đoạn này, anh đã để lại cho đời nhiều tác phẩm nổi tiếng được in trong các tập tình khúc Trịnh Công Sơn như Cánh vạc bay, Khói trời mênh mông, Ca khúc Da vàng, Kinh Việt Nam, Ta phải thấy mặt trời, Lời đất đá cũ... Anh đã tạo được một dòng nhạc phản chiến qua các ca khúc trong tập Ca khúc Da vàng, Ta phải thấy mặt trời... góp phần trong phong trào Hát cho đồng bào tôi nghe của sinh viên, học sinh các đô thị miền nam thời giặc tạm chiếm. Ðặc biệt, ca khúc Nối vòng tay lớn đã được chọn hát trên Ðài Tiếng nói Nhân dân TP Hồ Chí Minh ngay trưa 30-4-1975, chào mừng miền nam hoàn toàn giải phóng.

Sau ngày đất nước thống nhất, Trịnh Công Sơn tiếp tục sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng gắn liền với những giai đoạn chuyển mình của dân tộc như: Em còn nhớ hay em đã quên, Em ở nông trường em ra biên giới, Huyền thoại Mẹ, Thành phố Mùa xuân, Nhớ mùa thu Hà Nội, Sóng về đâu, Một cõi đi về... Năm 1991, trước tình hình nhạc nước ngoài lấn chiếm ca khúc trong nước, anh đề xướng lập nhóm nhạc sĩ sáng tác mang tên Những người bạn, tổ chức nhiều chương trình biểu diễn các ca khúc trong nước, tổ chức Câu lạc bộ Nhạc sĩ tại Nhà Văn hóa Thanh niên TP Hồ Chí Minh; đồng thời gặp gỡ giao lưu với công chúng yêu nhạc ở nhiều tỉnh, thành phố trong nước. Những đóng góp của nhóm nhạc sĩ Những người bạn là tiền đề góp phần với nhiều hoạt động của Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh, Ðài Truyền hình TP Hồ Chí Minh, Ðài Tiếng nói Nhân dân TP Hồ Chí Minh... trong việc giành lại thế đứng của âm nhạc Việt Nam trong những năm gần đây.

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã được tín nhiệm bầu vào Ban chấp hành Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh liên tục trong ba nhiệm kỳ I, II và III. Anh còn là ủy viên BCH Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật TP Hồ Chí Minh. Anh đã để lại một gia tài ca khúc khá lớn, có ảnh hưởng đến nhiều thế hệ nhạc sĩ trẻ và công chúng yêu nhạc.

Trịnh Công Sơn đã trở về cùng đất mẹ. Xin thắp một nén hương tưởng nhớ đến người anh cả trong nhóm nhạc sĩ Những người bạn và tiễn anh về cõi vĩnh hằng.
 

fruit NHO

Active Member
Nhạc Trịnh bàng bạc trong ký ức của tôi...

Đ.N.T.N.


" Rồi từ đó, trong trời rộng, đã vắng anh, như cánh chim bỏ rừng, như trái tim bỏ tình. Nơi đây một người, nhìn anh đến, nhưng xót đành nói cùng hư không..."
Lúc nhỏ. Những buổi chiều Đà Nẵng mưa dầm, lạnh và buồn. Mẹ hay mở nhạc Trịnh, chiếc máy đĩa to và những đĩa nhạc bằng nhựa là tài sản mẹ gìn giữ cẩn thận nhất trong căn nhà rộng và tối. Mẹ hay ngồi bên cửa sổ, mắt sâu lặng lẽ. Trong đầu óc thơ trẻ lúc ấy tôi biết mẹ buồn, bỏ dở những trò chơi , tôi cũng ngồi thật im lặng. Lớn lên một chút, bài hát đầu tiên tôi thuộc lời là bài "Diễm Xưa". Chẳng thể hiểu hết lời, nhưng cảm giác nỗi buồn man mác...Bây giờ, đôi khi nghe nhạc Trịnh lại hình dung thấy khuôn mặt mẹ, buồn buồn, xanh xanh với ô cửa sổ đầy mưa...
Người con trai đầu tiên hát cho tôi nghe bài "Tình nhớ", mắt anh dịu dàng nhìn tôi trong đám đông. Quay đi tự nhủ mình "không nên yếu đuối, lãng mạn rồi cũng khổ...". Vậy rồi một ngày mưa, đưa "đôi mắt dịu dàng" đi du học xa , thấy lòng cũng chùng xuống, không hẳn là tình yêu nhưng bắt đầu thấy "mưa hồng" và "tình xa" trở nên không thiếu được....
Huế. Những ngày mưa lê thê. Nghe Khánh Ly hát nhạc Trịnh, vài đứa bạn ngồi lặng lẽ với nhau, ly rượu cay và nóng. Những bóng người lầm lũi đi trong mưa. Lăng Minh Mạng với những cội sứ già nua, mờ mịt những ký ức...Thấy mình như không muốn cử động, trượt ngã trong màu xám buồn buồn của kỷ niệm, của những cuộc chia ly, của lăng tẩm, đền đài. Bạn rủ đi "đường phượng bay" ở Huế, đạp xe chầm chậm qua con đường nhỏ nhiều gió, lá rơi đầy hai vai. Tự hỏi chẳng biết ngày xưa nhạc sĩ đã bao lần đi qua con đường này. Tháng năm đi qua và điều gì còn lại? "Ngày tháng nào đã ra đi khi ta còn ngồi lại. Cuộc tình nào đã ra khơi, ta còn mãi nơi đây...".
Sài Gòn. Những sáng nhiều mây. Quán cà phê trong con hẽm nhỏ. Tôi tối và cũ kỹ. Nhạc Trịnh da diết "Em còn nhớ hay em đã quên? ". Tờ báo và ly cafe đắng trở thành thói quen. Nhỏ bạn thân với đôi mắt thật buồn...
Nhạc Trịnh bàng bạc trong ký ức của tôi, gắn liền với những kỷ niệm, những khoảnh khắc đã đi qua của hai mươi hai năm tôi đã sống. Để rồi hôm nay, nghe tin nhạc sĩ ra đi. Cảm giác như một người thân dù chưa lần gặp mặt. Người đã thủ thỉ, đã khóc cười, đã yêu, đã đau đớn, đã hạnh phúc và mất mát. Người đã đến trong cuộc đời và đã sống trọn vẹn với trái tim mình. Người đã đi qua cuộc đời và để lại cho mọi người những rung cảm tuyệt vời...Cảm giác mất mát, thấm thía khi nghe lại những gì nhạc sĩ đã viết như là dự báo về điểm cuối cuộc rong chơi của mình " Anh nằm xuống, sau một lần, đã đến đây, đã vui chơi trong cuộc đời này. Đã bay cao trong vòm trời này. Giờ nằm xuống, không bạn bè, không có ai, không có ai từng ngày, không có ai đời đời ru anh ngủ. Mùa mưa tới, trong nghĩa trang này, chỉ có loài chim thôi...". Thôi thì cát bụi trở về, cũng chỉ một mình thôi. Nhưng tâm hồn của nhạc sĩ sẽ ở lại với cuộc đời và với tôi...


Sài gòn 4/2001.
 

fruit NHO

Active Member
Những người bạn nhớ Trịnh Công Sơn

MT-LT thực hiện
(Lao Động 3-4)


Những người sống quanh Trịnh Công Sơn (28.2.1939 - 1.4.2001) thường không có cảm giác Sơn sống hay chết như một con người cụ thể. Tất cả tinh hoa của Sơn hoà tan trong cõi vô cùng, để mọi người đều có thể cảm nhận. Chính vì thế mà sự ra đi của Sơn tại TPHCM là một cuộc chia tay không nói lời vĩnh biệt, cuộc chia tay chủ nhân từng biết trước và chuẩn bị một cách nhẹ nhàng... Lễ truy điệu và động quan vào lúc 7 giờ ngày 4.4. An táng tại Nghĩa trang Gò Dưa (Thủ Đức, TPHCM).

Chiều 1.4, khi Sơn vừa nằm xuống, xung quanh anh chỉ có người thân và mấy người bạn - các họa sĩ, kiến trúc sư, nhà báo..., có rất ít các nhạc sĩ và ca sĩ, trừ ca sĩ Lan Ngọc và nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn. Một vài người trong nhóm Những người bạn đang đi công tác ở Tây Nguyên, nhạc sĩ Tôn Thất Lập và ca sĩ Hồng Nhung thì đang ở Australia, còn người bạn thâm giao, hoạ sĩ Trịnh Cung lại đang ốm nặng ở tận bên Mỹ. Một sự ra đi không ồn ào, có phần lặng lẽ, chỉ có tiếng kèn của Trần Mạnh Tuấn đưa tiễn với chút hồi ức rực sáng về Trịnh Công Sơn trong Cát bụi và Một cõi đi về. Sơn nằm đó, thân xác bé nhỏ, gầy gò. Cuối cùng thì người ta cũng cất đi cặp kính trắng- vật bất ly thân của Sơn khi còn sống để trả anh về với cát bụi.
Đây là lúc bạn bè nhớ về Sơn trong những dòng hồi tưởng chậm rãi.



Nhà văn Nguyễn Quang Sáng: Kỷ niệm về Sơn trong tôi khá nhiều. Nhưng nhớ nhất là buổi gặp nhau đầu tiên. Ngược lại thời gian một chút. Trước 75, tôi viết cuốn tiểu thuyết Mùa gió chướng, trong đó có một nhân vật phản chiến. Khi đó, tôi nhờ Tôn Thất Lập và Trần Long ẩn giới thiệu một vài bản nhạc tiêu biểu. ẩn đã hát cho tôi nghe Đại bác ru đêm. Trước đó, tôi đã từng nghe Sơn, nhưng đến khi đó mới đủ cảm hứng viết. Sau giải phóng vài tháng, người ta đưa Sơn đến thăm tôi, tôi có tặng anh cuốn tiểu thuyết và rồi chúng tôi trở thành bạn của nhau từ đó. Đến khi dựng phim, tôi tìm được băng nhạc cũ, trong đó có đoạn Sơn đệm đàn, Khánh Ly hát. Vào năm đó (1977) người ta ngại đưa nhạc Sơn vào phim, tôi phải phản ứng quyết liệt mới được chấp nhận. Đến khi làm phim Cánh đồng hoang, tôi đề nghị Sơn làm nhạc cho tôi. Và thế là lần đầu tiên Sơn viết nhạc phim. Sau đó, Sơn còn viết bản nhạc Vẫn thấy bên đời còn có em cho bộ phim Pho tượng mà tôi viết kịch bản. Sau phim này, ca khúc đó được nhiều người ưa thích. Cứ thế, anh em tụi tôi gắn bó với nhau.

Nhạc sĩ Thế Bảo: Sơn là một con người rất nghệ sĩ, một nghệ sĩ lớn, ngoài khuôn khổ thông thường. Có cảm giác anh là một người thiên về thiền. Coi cuộc đời như một cõi tạm, nhưng ngay trong cõi tạm này, anh vẫn để lại một gia tài vô cùng lớn. Sống hết mình và tận tâm- đó là Sơn. Anh luôn là người lo công việc, đúng hẹn. Vào tuần cuối trước khi đi, anh còn điện cho nhạc sĩ Ca Lê Thuần nhắn rằng khi khỏi bệnh, anh sẽ trở lại công việc của Hội. Anh Sơn là người sống rất có trách nhiệm với mọi người. Đối với Sơn, anh đã vượt ra khỏi những nỗi buồn nhân gian. Chắc vì anh rất sợ sự cô đơn nên lúc nào cũng cần nhiều bạn bè. Tính Sơn lại cả nể, thể nào cũng uống. Bạn bè nhiều quá, anh chia không nổi...

Nhạc sĩ Từ Huy: Với tụi tôi, anh Sơn là một người anh trong nghệ thuật, thường hỗ trợ cho đàn em. Một con người tài năng và nhân bản. Vắng anh Sơn, thì có thể nhóm Những người bạn không tồn tại nữa. Bởi anh như một ngọn cờ. Trong công việc, anh Sơn là người rất vui vẻ, ai ghét anh mấy đi nữa, anh vẫn cứ quý người ta. Đó là điều tôi trọng anh nhất.

Kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn: Sơn là một số phận đặc biệt như là một sự lựa chọn của tiền định. Sơn hiểu đến cùng thân phận của một kiếp người, bằng tài năng của mình diễn đạt cái đó một cách thông suốt, thấu đáo. Chính vì thế mà Sơn làm cho mọi người gần nhau hơn. Ca khúc của Sơn giống như một thứ kinh, giải tỏa cho con người, để con người hiểu chính mình , để vượt qua số phận và sống một cách nhẹ nhàng hơn. Cũng từ đó, Sơn gặp phải thân phận của một người nổi tiếng, nhưng lại biết cách ra đi một cách thanh thản.

Kikumi Kakamura, giảng viên tiếng Nhật tại TPHCM, người bạn của Trịnh Công Sơn, được anh vẽ nhiều chân dung: Nhạc của anh Sơn đôi khi tôi không hiểu hết lời, nhưng thấy quyến rũ và nhẹ nhõm. Khi nào giận trong người nghe nhạc Trịnh Công Sơn thấy mình hiền hoà trở lại. Anh Sơn là một người nổi tiếng, nhưng lại rất bình dân. ở Nhật, khó gặp được một người nổi tiếng như vậy lắm. Tình cờ mà tôi biết anh đã đi. Khi đi ngang nhà anh, tôi bỗng nảy ra ý nghĩ mua cho anh một chai vodka. Ngó vào ngõ, thấy đông người. Chắc anh Sơn muốn uống rượu nên nói tôi đi mua rượu chăng? Cả tối 1.4, tôi đã đến nhà anh Sơn . Về nhà, không thắp nhang, tôi rót hai chén rượu, cho anh Sơn và cho mình...

Còn đây là những dòng chữ của hoạ sĩ Trịnh Tú, người bạn và là anh trai của nghệ sĩ piano, Trịnh Thị Nhàn (người bạn gái thân thiết một thuở của Trịnh Công Sơn): Có một lần, lâu rồi, anh nói với tôi: Mọi lối nhỏ đến với thẳm sâu tâm khảm mình, từ ngọn cỏ, giọt sương, từ lời hỏi thăm thoáng chốc buổi sớm mai những khuôn mặt bè bạn, từ từng cảnh đời nặng trĩu nỗi đau trần gian hay niềm yêu thương bất chợt bởi một khóe nhìn lẫn trong nắng gió ước tìm hạnh phúc... đều được hiện diện với vô vàn màu sắc, đến nỗi mà chừng như sắc màu khi nào cũng đến trước rồi mới là giai điệu, là thơ.... Và như thế, cũng là dễ hiểu, anh đã vẽ rất nhiều và thường thích vẽ chân dung bạn bè. Tranh của anh bao giờ cũng dịu dàng như một lời trò chuyện, anh tặng cho mọi người cái phần đẹp đẽ nhất của họ và hình như còn kèm cả với niềm ước ao sao họ hãy tin và gắng sống với phần đẹp đẽ ấy. Trịnh Công Sơn yêu hội hoạ cũng đồng nghĩa là yêu mọi sắc thái ở đời này. Anh thích nói chuyện hội hoạ hơn là âm nhạc, và có mối thâm giao với nhiều hoạ sĩ... Từ nhiều tháng nay, bạn hữu cả nước luôn lo lắng cho sức khoẻ của anh, vẫn thấp thỏm, né tránh nói đến lúc anh về lại nơi cuối trời, làm mây bay... . Nhưng rồi cũng chẳng ai níu được đám mây ngũ sắc ấy.

***
Vậy là Trịnh Công Sơn đã ngộ ra con đường mình đi đã lâu. Nói như nhà thơ Nguyễn Duy, người uống rất nhiều rượu sau khi đến viếng anh, về Trịnh Công Sơn tôi không thể nói được lời nào hơn những gì tốt đẹp nhất mà anh ấy có, chúng ta chỉ có thể tin rằng Sơn đang mỉm cười nhìn mọi người từ một thế giới không ai nhìn thấy được.


MT-LT thực hiện

ảnh: Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (bên phải) và nhà thơ, nhà báo Đỗ Trung Quân đang trả lời những câu hỏi của các bạn trẻ trong một đêm nhạc.

(Lao Động 3-4)
http://www.hue.vnn.vn/amnhac/news/2001/thang4/tin10.htm
 

fruit NHO

Active Member
Những ngày cuối cùng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
TNiên ngày 3-4-2001


2 ngày sau khi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từ giã cõi đời, chúng tôi trở lại Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) nơi mà ông đã vào trị bệnh trong những ngày cuối đời.
Hồ sơ bệnh án của Trịnh Công Sơn mang mã số 14131. Tuy đợt nằm điều trị cuối cùng chỉ kéo dài đúng 1 tuần lễ nhưng hồ sơ bệnh án của Trịnh Công Sơn dày cộp. Bác sĩ Phạm Thị Nguyệt ánh - Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: trước đây nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng nhiều lần vào điều trị tại bệnh viện nhưng lần này bệnh của ông rất nặng. Theo hồ sơ bệnh án, Trịnh Công Sơn nhập viện ngày 26-3-2001 vào khoa Tiêu hoá với các triệu chứng sốt, mệt. Những người thân của nhạc sĩ cho biết, từ hồi Tết Âm lịch ông đã bị đau nhiều ở khớp trên đùi bên phải, đã dùng nhiều thuốc giảm đau nhưng không giảm. Và càng ngày Trịnh Công Sơn càng mệt mỏi, ăn uống kém, xét nghiệm, chẩn đoán ngày 27-3-2001 của Bệnh viện Chợ Rẫy cho thấy ông bị sơ gan, suy thận, tiểu đường, xuất huyết tiêu hoá, viêm phổi rất nặng. Đêm 27-3. Trịnh Công Sơn ngủ được và tỏ ra tỉnh táo suốt ngày hôm sau. Nhưng bước sang ngày 29-3, lúc 23 giờ đêm, ông than mệt, có hiện tượng nói lắp, 30 phút sau ông gần như chìm vào hôn mê, miệng lắp bắp, bác sĩ gọi, hỏi không thấy trả lời. Trước tình trạng nguy kịch này, lúc 0 giờ 40 phút ngày 30-3-2001 sau khi tiến hành hội chẩn, Bệnh viện chợ Rẫy quyết định chuyển Trịnh Công Sơn từ khoa Tiêu hoá xuống khoa chăm sóc đặc biệt với các phương pháp điều trị tối ưu. Ông nằm ở giường số 8, được chạy thân nhân tạo và luôn có điều dưỡng, bác sĩ túc trực bên cạnh. Tuy nhiên sức khoẻ của ông vẫn tiếp tục xấu đi. Ngày 31-3-2001, hai chân và tay của ông cử động rất yếu. Bác sĩ Nguyễn Lương Vân - Trưởng khoa chăm sóc đặc biệt tâm sự: " Những lần trước anh Sơn bệnh cũng nặng nhưng khác với lần này. Chúng tôi biết anh khó qua khỏi nhưng cố giữ anh được ngày nào hay ngày đó!". Và từ lúc này ông chìm vào hôn mê, cuộc sống được tính từng giờ từng khắc: "Mỗi lần gọi mà anh hé mắt thì chúng tôi rất mừng". Bác sĩ Nguyễn Lương Vân kể.
Đến 7 giờ sáng ngày 1-4-2001, ông tiếp tục hôn mê, tri giác giảm dần. Từ 10giờ 30, ông rơi vào tình trạng hôn mê rất sâu. 11 giờ 15, tim nhạc sĩ ngừng đập.
Các bác sĩ cố gắng cấp cứu nhưng mãi đến 11 giờ 30 vẫn không đo được huyết áp của Trịnh Công Sơn. 12 giờ 45, trái tim của người nhạc sĩ tài hoa ngưng đập hoàn toàn

TNiên ngày 3-4-2001





 

fruit NHO

Active Member
hazelnut said:
chị Nho có thể cho link down các bài hát của TCS ko
Diễm xưa chẳng hẳn ;))
http://ttvnol.com/f_301/495953.ttvn
đây là box TCS của ttvnol do anh Gió làm hội trưởng ...
em cứ vào đây search ....... nếu tìm ko ra bài nào thì hỏi cũng đc :">
chúc em may mắn



Thơ nhớ Trịnh...

Bài thơ được gửi từ Long Xuyên. Đã tưởng như là sự chắp nối. Nhưng tên của những bài ca và lời những ca khúc của nhạc sỉ Trịnh Công Sơn khi đứng ở bên nhau lại cho người đọc hình dung về một cuộc đời. Lại nói được một lời tiễn biệt đầy lưu luyến. Cũng là một cách để khóc người nhạc sĩ tài hoa.


Ướt mi từ tuổi đá buồn
Thương một người để tơ vương kiếp người
Chiều một mình qua phố
Chiều trôi!
Trùng trùng biển nhớ - khói trời mênh mông
Còn tuổi nào cho em, những mưa hồng!
Ru em từng ngón xuân hồng - phôi pha
Dòng sông réo những tình xa
Cuối trời hạ trắng em là diễm xưa
Tháng năm tình xót xa vừa
Vết lăn trầm đó
nhìn những mùa thu đi.
Người ngồi nghe những tàn phai
Người đi như cánh vạc bay nhớ về
Dấu chân địa đàng cuối cơn mê
có ai vĩnh phúc bốn bề hư không
sống trong đời sống cần có một tấm lòng
sống trong đời sống cần giòng sông của người!
Tiễn nhau bằng một nụ cười
Tiễn nhau với những ngậm ngùi trần gian.
Thôi, anh về với cội nguồn.
 

fruit NHO

Active Member
Sơn đã bỏ ta đứng bên trời kia

Đỗ Quang Hạnh


Dường như, hiện hữu trong cuộc đời hay ra đi khỏi bề mặt đời sống, đã từ lâu đối với Trịnh Công Sơn không còn là điều quan trọng. Nhưng thật sự số phận đã trao cho anh và suốt đời, anh an nhiên đi đến cùng một sự nghiệp sáng tạo to lớn trong một hình hài - thân xác rất đỗi mong manh, dễ bị tổn thương.

Tôi tin rằng, chỉ bằng một phần nhỏ trong thành quả sáng tạo ấy, nhiều nhạc sĩ sáng tác ca khúc VN đã có thể yên lòng ra đi. Dẫu sao, Trịnh Công Sơn chia tay với chúng ta vào ngày cá tháng tư (1.4) như là lời nói dối, để chúng ta đau xót nghĩ rằng, đó là điều đùa cợt tàn nhẫn và thật sự cay đắng. Trong một năm chỉ có một ngày nói dối và chính trong cái ngày ấy, Trịnh Công Sơn cũng chọn để nói với chúng ta lời từ biệt chân thành.

Anh ra đi vào giờ Ngọ (12h45). Trong các bài của Trịnh Công Sơn, ít có ca từ nói về giữa trưa. Từ trong vô thức, anh không thích nói đến sự lưng chừng, một nửa chăng? Rất ít ban trưa, nhưng không phải là không có. Trong Em còn nhớ hay em đã quên, anh đã từng gợi lại: Có chút nắng trong tiếng gà trưa. Và hôm nay tôi chợt nghe thấy Lời thiên thu gọi anh từ rất xa xăm: Về trên phố cao nguyên ngồi/Tiếng gà trưa gáy khan bên đồi/Chợt như phố kia không người/Còn lại tôi bước hoài.... Trong những bước đi của thuở hoa niên, mảnh đất cao nguyên với Sơn như là sự tình tự đầu tiên, nơi nâng niu những nguồn cảm hứng sáng tạo đầu tiên, và cũng từ đấy, anh chọn cho mình một con đường mới. Là người Huế, từng sống nhiều ở Huế, nhưng Trịnh Công Sơn lại sinh ở Đắc Lắc (1939). Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Quy Nhơn, anh về dạy ở BLao (Bảo Lộc – Lâm Đồng hiện nay), rồi anh quyết định thôi dạy, nhưng chỉ để làm một nghề rất đỗi thiên lương khác là âm nhạc.

Trịnh Công Sơn bắt đầu sáng tác từ cuối những năm 50. Tôi vẫn còn nhớ bức hình chụp một chàng trai trẻ ôm guitar trên sân thượng. Bài được biết đến đầu tiên là Ướt mi. Có lẽ đó không chỉ là tình khúc, nó đã hướng tới nỗi đau nhân thế, kiếp người. Và cũng không khác những nghệ sĩ sáng tạo đích thực, Trịnh Công Sơn đã viết trong sự cô đơn, về cái cô đơn. Sau hàng loạt những ca khúc mà chúng ta quen gọi một cách lười biếng và dễ dãi là ca khúc trữ tình, chặng đường sáng tác của Trịnh Công Sơn có bước ngoặt. Chiến tranh ngày càng leo thang, Mỹ đổ quân ồ ạt vào miền Nam, người nhạc sĩ vẻ chừng yếu đuối ấy kiên quyết trốn quân dịch, trở thành một nhân vật phản chiến, hướng lòng mình vào phong trào thanh niên sinh viên yêu nước. Các ca khúc đã tiếp sức rất nhiều cho phong trào đấu tranh sôi nổi ở các đô thị miền Nam. Anh đã hát cho đồng bào tôi nghe và thật sự đồng bào đã nghe các bài hát của anh. Không chỉ có đồng bào, còn có những người ở phía bên kia, những người tận các phương trời khác. Có thể nói đây là một giai đoạn sáng tạo ca khúc có ý nghĩa lớn nhất của Trịnh Công Sơn. Tên của anh xuất hiện trong bộ Từ điển Bách khoa Pháp (Encyclo -pédie de tous pays du monde), trên nhiều báo chí quốc tế.

Sáng tác của Trịnh Công Sơn là lời kêu gọi yêu thương. Đó là máu thịt, nó xa lạ với thói hoa mỹ, lắm lời của không ít văn nghệ sĩ. Sự yêu thương phải là tự nguyện, một hành động tự nhiên như đời sống. Đối với anh có lẽ nó giản dị, không vất vả, vật vã hay là sự làm dáng. Anh từng nói: Khi viết những ca khúc trong thời gian đó, tôi đề cập đến lòng yêu thương như một sự tự phát chứ không hề từ một ý đồ có sẵn... Cái gì xuất phát từ trái tim chân thật thì dễ tạo ra sự cảm thông với thế giới quanh ta....

Có thể coi đây là những điều tâm niệm - và cũng là sự dặn lại của Trịnh Công Sơn: Đi qua đời sống này tôi rút ra được một bài học: Không có cái gì quý hơn trong những con người là lòng bao dung; và luôn luôn phải biết tha thứ cho những lỗi lầm của những người quanh mình. Sống được như vậy sẽ thấy cuộc đời dễ thở hơn và sẽ đánh thức được lòng yêu thương trong mỗi con người đối với mọi người... (tạp chí Âm nhạc và thời đại của Hội Nhạc sĩ VN, số 2.2001).

Trịnh Công Sơn đã đi qua đời sống này, phải chăng để đến một nơi trời mới, đất mới? Dù anh đã bỏ ta đứng bên trời kia (Đêm thấy ta là thác đổ), nhưng ở bên trời ấy, có lẽ anh vẫn đang mỉm cười nhìn chúng ta thân thiện và bao dung biết bao. Tôi không muốn nói theo kiểu dễ dãi là sự ra đi của anh là tổn thất lớn, là khoảng trống không gì bù đắp nổi trong nền âm nhạc nước nhà. Trịnh Công Sơn không bao giờ mong làm thứ cây lớn xốp xáp, anh từng muốn lòng ta có khi tựa lá cỏ/ngồi hát ca rất tự do (Đêm thấy ta là thác đổ). Tâm hồn của anh, ca khúc của anh luôn là đốm lửa, luôn nhóm trong vườn khuya. Và vì thế, Trịnh Công Sơn sẽ còn sống, chừng nào mà mỗi người còn muốn nắm tay nhau, để nối vòng tay lớn, để cho tròn một vòng Việt Nam.
(Lao Động 3-4)


ATC
 

fruit NHO

Active Member
TP Hồ Chí Minh đưa tiễn NS Trịnh Công Sơn

SGGP 5-4


7 giờ sáng ngày 4-4-2001, lễ tang nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã diễn ra trang trọng tại nhà riêng của anh trên đường Phạm Ngọc Thạch. Đông đảo người thành phố lặng lẽ đứng dọc hai bên đường đưa tiễn người nhạc sĩ tài hoa. Mấy ngày qua, hơn 1.141 đoàn trong và ngoài nước, đông đảo công chúng đến viếng, trong đó có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và thành phố, Sở VHTT, các hội văn học nghệ thuật, đoàn thể, sinh viên. Nhạc sĩ Trần Long ẩn - Phó Tổng Thư ký Hội âm nhạc thành phố - đọc điếu văn nêu rõ " Sau 42 năm sáng tác, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã để lại cho đời, cho kho tàng âm nhạc Việt Nam một tài sản âm nhạc đồ sộ và vô cùng quý giá. Nhưng cái đáng quý hơn hết mà anh để lại là chính con người của anh, tâm hồn anh với tất cả chiều kích và tầm vóc của một nhân cách lớn. Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước luôn quý trọng và dành cho anh những tình cảm hết sức đặc biệt và sâu sắc. Quần chúng yêu âm nhạc luôn coi anh là thần tượng đáng được trân trọng. Hội âm nhạc TPHCM nơi anh đang làm việc luôi coi anh là một nhạc sĩ mẫu mực, gần gũi và gắn bó. Gia đình anh có quyền hãnh diện và tự hào về anh, một nhạc sĩ của thế kỷ 20 đã góp phần xứng đáng làm rạng rỡ thêm cho gia đình, dòng tộc, cho xứ sở và cho quê hương..."
Sau lễ tang, mọi người đã tiễn đưa nhạc sĩ Trịnh Công Sơn về nơi yên nghỉ cuối cùng tại nghĩa trang Gò Dưa (Thủ Đức) bên mộ người mẹ thân yêu - như lúc sinh thời anh thường ước nguyện.
SGGP 5-4







Trịnh Công Sơn qua hồi ức của Khánh Ly và các ca sĩ
Tiền Phong, 4/4


Tôi chợt biết rằng vì sao tôi sống, vì đất nước này cần một trái tim. Và như thế, tôi đến trong cuộc đời. Và như thế, tôi sống vui từng ngày. Đã yêu cuộc đời này bằng trái tim của tôi. Trịnh Công Sơn đã tâm niệm như vậy trước khi trở về cõi vĩnh hằng.

Hồi ức của ca sĩ Khánh Ly: Tôi bồi hồi nhớ lại những ngày tháng của năm 1967. Một đĩa cơm chia hai, một điếu thuốc cùng hút, một ly café cùng uống. Chia nhau nằm trên những tờ báo nhàu nát trải dưới đất. Chúng tôi không hề biết ngoài đời có gì vui. Chúng tôi không cần biết vì niềm vui đã có… Em theo đời cơm áo. Mai ra phố xôn xao. Bao nhiêu ngày yêu dấu tan theo... Tôi có cảm tưởng đó là một lời trách móc anh dành cho tôi. Rất dịu dàng như bản tính anh. Từ bao nhiêu năm nay, câu hát đó theo tôi như một vết thương. ở đâu và bao giờ cũng vậy, mỗi khi nghe tiếng anh nói cười, tôi đều cảm thấy một nỗi yên tâm vô cùng…

Nhớ một chiều, tôi lên lầu, rón rén bước vào phòng. Anh đang ngủ, giấc ngủ buổi chiều. Khuôn mặt gầy, xương góc cạnh. Cái kính vân vân như đồi mồi để trên bàn nhỏ đầu giường. Anh gầy quá. Có ai trong chúng tôi nghĩ rằng một ngày nào đó lại phải thương nhớ nhau từng phút giây. Tuy vậy, bằng cách nào đó, chúng tôi vẫn ở trong trí tưởng của mọi người, như ngày đầu ngồi với nhau, vào đời nhau bằng những bản tình ca. Hồn xa rồi, người ta còn có thể sống được không. Trái tim ngừng đập rồi, ta có thể nào không chết?...

Ca sĩ Cẩm Vân: Lúc anh Sơn còn, câu đầu tiên khi anh em gặp nhau bao giờ cũng hỏi khỏe không, nhưng đó không phải là những lời xã giao. Trong đêm diễn hôm trước, tôi đã báo tin cho khán giả và hát "Một cõi đi về". Nước mắt rơi mà vẫn phải dằn lòng, nghẹn giọng, ngừng rồi lại hát… cho đến hết bài. Tôi cũng vừa ra album nhạc của anh. Tôi đã làm trong suốt ba năm, thu mười mấy bài không vừa ý lại loại đi thu bài khác. Cẩn thận như thế không phải vì "hơn thua" mà tôi muốn không có lỗi nào trong đó, vì mình thích, mình tự làm cho mình. Khánh Ly đã hát quá hay, tôi hát có thể "yếu" hơn một chút, nhưng cố gắng không để mất đi cái hồn Trịnh. Từ bé, tôi đã mơ ước sau này nếu làm một ca sĩ chuyên nghiệp phải có một album hát nhạc của anh.

Ca sĩ Mỹ Linh: Đối với Linh, anh Sơn là người có cái "đạo" của riêng mình. Anh rất hiền, không ghét ai bao giờ. Tối hôm 1/4, Linh hát ở Bà Rịa - Vũng Tàu, chưa ai biết tin buồn. Linh thông báo, mọi người giật mình, hơn 2.000 khán giả tưởng Linh thả cá Tháng Tư. Sau đó, Linh hát Em hãy ngủ đi để tưởng nhớ anh, nhưng không sao hát được… Anh và Linh không gặp nhau nhiều. Linh chỉ tiếc là thời gian hát bài của anh, Linh còn quá nhỏ (18 tuổi), không thể phong phú như bây giờ.

Ca sĩ Trần Thu Hà: Lần đầu tiên được biết ông khi Hà được giải Tiếng hát Vàng Anh, ông lên trao giải, bắt tay Hà nói: "Cháu hát tốt lắm, cố gắng lên!". Đến khi Hà vào Sài Gòn theo chú Trần Tiến đến chơi với ông. Chú Tiến rất thích tranh ông vẽ. Bài Sắc màu ra đời lấy cảm xúc từ tranh của Trịnh Công Sơn. Ông cũng từng vẽ chân dung Hà trong một màu xanh rất lạ pha giữa lá cây và côban. Hà rất ngưỡng mộ và kính trọng con người ông. Nhạc ông hợp với lớp trước, nhưng các ca sĩ bao giờ cũng bắt đầu bằng nhạc Trịnh Công Sơn, coi đó là chuẩn mực của ca khúc Việt Nam. Cũng không ngờ ông ra đi sớm thế… Mới năm ngoái Hà còn hát trong một đêm nhạc Trịnh Công Sơn có bày tranh Trịnh Cung. Chú Sơn lên tặng hoa, say quá bị ngã, chú Tiến phải bế ông về như bế trẻ con vậy.

Ca sĩ Ánh Tuyết: Tôi còn nhớ trong một cuộc giao lưu ở CLB Nghệ sĩ. Tôi hát bài Đường xa vạn dặm - bài hát anh viết về mẹ của mình. Hát xong, anh kéo tôi lại bàn, tưởng bắt uống rượu, nhưng anh nói: "Anh xin lỗi không lên tặng hoa được… vì anh khóc". Nói xong anh chìa cái khăn giấy thấm nước mắt ra. Tôi đã định ra một album hát nhạc anh từ năm 1997, nhưng còn đắn đo chọn bài, người khác hát nhạc Trịnh có thể dễ, còn tôi thì phải cẩn thận… Tôi đang định bàn với anh thì không kịp nữa.

(Theo Tiền Phong, 4/4 )
 

fruit NHO

Active Member
Vĩnh biệt nhạc sĩ Trịnh Công Sơn - Cánh hoa mai gầy đã rụng ...

Phạm Thục


Chuyện nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn "suýt chết" mấy lần đã làm đau tim nhiều người yêu mến anh, và bây giờ thì không còn "suýt chết" nữa mà anh đã ra đi thật rồi! Mới đây thôi, chị Tâm - em gái anh Sơn - khi gặp tôi còn kể chuyện về anh với những buổi tập thể dục lúc 5 giờ sáng mỗi ngày cùng hai cậu em và có khi là Diệu, có lúc là Trinh, Tâm, Ngân phụ giúp. Chị Tâm dặn tôi nên đến thăm anh sau 11giờ 30, bởi sau khi tập thể dục xong anh sẽ ngủ lại "một xí". Và bây giờ thì nhạc sĩ Trịnh Công Sơn không chỉ ngủ "một xí" mà anh đã đi vào giấc ngủ thiên thu.

Nghe tin anh đi xa, tôi thật không muốn tin và hy vọng đây là loại tin "cá tháng tư", bởi hôm nay là 1-4-2001; thế nhưng giọng anh Phạm Phú Ngọc Trai nghẹn ngào từ đầu máy ở Đà Lạt và giọng thảng thốt của người cháu anh Sơn từ điện thoại nhà anh khiến tôi phải tin - nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã mất lúc 12 giờ 45, sau một tuần cấp cứu ở Bệnh viện Chợ Rẫy !

Chắc hẳn, nhiều người yêu nhạc cũng ngẩn ngơ, bàng hoàng như tôi khi nghe tin xấu này. Nhiều thế hệ đã lớn lên trong tình cảm của các ca khúc mà anh đã để lại cho trần gian này. Anh từng nói: "Mỗi bài hát của tôi là một lời tỏ tình với cuộc sống, một lời nhắn nhủ thầm kín về niềm tuyệt vọng, và cũng là một nỗi lòng tiếc nuối không nguôi đối với buổi chia lìa (một ngày nào đó) cùng mặt đất mà tôi đã một thời chia sẻ những buồn vui cùng mọi người". "Tình yêu, quê hương và thân phận" là nỗi niềm ưu tư luôn có mặt trong các tác phẩm âm nhạc của anh. Là thế hệ sống trong chiến tranh, anh đã từng nghe tiếng "đại bác ru đêm", và đã thấy "một người già trong công viên, một người điên trong thành phố", đã cảm nhận nỗi tuyệt vọng để viết "hãy sống giùm tôi, hãy nói giùm tôi, hãy thở giùm tôi..." do đó, với ý thức của một thanh niên yêu nước trong phong trào đấu tranh đô thị miền Nam, anh đã phản kháng lại cuộc chiến tranh phi nghĩa bằng các "Ca khúc da vàng", "Kinh Việt Nam". Từ đó, anh mơ ước về một ngày hội "nối vòng tay lớn" của dân tộc được sống trong hòa bình thống nhất mọi miền.

Không chỉ là người của những ca khúc hừng hực lửa đấu tranh trong phong trào SVHS Sài Gòn chống chiến tranh mà nhạc sĩ Trịnh Công Sơn còn là người du ca đi qua những miền cây trái của tình tự đôi lứa. Chắc rằng trong chúng ta có không ít người yêu nhau đã mượn "lời buồn thánh", đã đem "nắng thủy tinh", "diễm xưa"... vào trong những lá thư tình để gửi cho người tình. Vì lẽ đó, Trịnh Công Sơn không mất đi trong "cát bụi" mà anh sống mãi trong tình yêu của các đôi lứa hôm nay và mai sau...

Trong đời riêng, Trịnh Công Sơn là người hiền lành, đôn hậu và dễ tạo cảm giác thân thiện với mọi người mà mọi người cũng dễ gần gũi với anh. Trịnh Công Sơn không chỉ yêu thương con người mà anh còn yêu thương cả chim chóc, cây cỏ quanh anh. Một lần đến thăm, đang nói chuyện anh bảo tôi ngồi "chờ xí" vì đã đến giờ anh đi rắc cơm cho hai con chim lạ hay đến "dùng bữa" ở sân nhà anh. Mấy ngày sau, anh buồn bã nói cho tôi biết đôi chim giờ chỉ còn một con lẻ loi, "con kia chắc mèo vồ hay bị người ta bắn rồi. Quá tội !". Lần đi công tác theo chân những người làm đường dây 500KV, khi chúng tôi lên đèo 52, đoạn cao nhất ở Ban Mê Thuột người nào cũng "thở ra khói" và ông Nguyễn Văn Huấn, PCT UBND TPHCM những năm ấy đã khuyên anh không nên leo lên cao quá, dễ mất sức, mà chuyến đi còn kéo dài nhiều ngày nữa. Trịnh Công Sơn vẫn nhẩn nha leo lên đến đỉnh đèo. Cơn gió xoáy bất chợt từ dưới đầm cá sấu thổi thốc lên - chiếc áo jacket lính trên người anh bung rộng trong gió như đôi cánh thiên thần và anh như sắp bay vào cõi hư không... Tôi hét lên và nhà thơ Phạm Sĩ Sáu phóng đến ôm chầm lấy anh. Suốt những ngày sau đó, cái cảm giác như thấy anh Sơn "sắp bay lên trời" đeo đuổi làm tôi sợ nơm nớp. Với anh, chuyện phải chia ly đời sống này thật nhẹ nhàng "Thí dụ bây giờ tôi phải đi - tôi phải đi, tay chia ly cùng đời sống này" ( Rơi lệ ru người). Bây giờ thì không còn là "thí dụ" nữa Sơn ạ mà anh đã ra đi một mình giữa trời cao đất rộng thật rồi; một "cánh hoa mai gầy" đã rụng rơi giữa tiếng khóc của bầy chim chóc, tiếng khóc của những người yêu thương, quý mến anh... Anh có những suy nghĩ thật ngộ nghĩnh - với anh tuổi tác không làm người ta già hay trẻ nếu người ta còn yêu người và còn yêu đời, với anh, tình yêu là một phần không thể thiếu của cuộc sống mỗi người và dù có bị phụ tình thì anh vẫn cứ yêu những người đã phụ anh. Hình như trong cuộc đời, Trịnh Công Sơn chẳng ghét bỏ ai.

Bây giờ, Trịnh Công Sơn đang nằm ngủ thảnh thơi và gương mặt anh thật bình yên dù đã đến giờ phút chia ly tử - biệt. Tiếng kèn saxophone của Trần Mạnh Tuấn vang lên trong căn phòng thơm mùi nhang trầm nghe nghẹn ngào và bềnh bồng xa thẳm: "Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi. Ôi cát bụi mệt nhoài. Tiếng động nào gõ nhịp không nguôi. Bao nhiêu năm làm kiếp con người, chợt một chiều tóc trắng như vôi. Lá úa trên cao rụng đầy cho trăm năm vào chết một ngày"... Những vật dụng quen thuộc mấy chục năm qua: bút, cọ, sơn màu, giấy nhạc, cặp kiếng trắng... được bỏ vào "căn phòng nhỏ chật chội" để anh mang theo trong chuyến viễn du ly biệt này. Và khi căn "phòng nhỏ xíu" ấy sắp đóng lại cánh cửa cuối cùng nối hai cõi âm - dương thì trong tiếng khóc buốt lòng, tiếng saxophone lại nổi lên và hình như Trịnh Công Sơn đang hát: "Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi. Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt. Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt. Rọi suốt trăm năm một cõi đi về...".

Vẫn còn bao điều dự tính mà anh chưa làm xong: có lần anh cho tôi xem bản thảo những bài thơ của anh và anh nói anh sẽ in một tập thơ chung với người bạn dạy toán học ở đâu đó. Gần một năm trước, anh đã nói với tôi về dự định làm một chương trình của riêng anh và anh đang viết thêm một số bài hát mới. Anh cũng dự định thực hiện cuộc triển lãm tranh với vài người bạn... Khi sinh thời, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn "rất ưa" làm từ thiện và anh làm từ thiện theo cách riêng: tặng tranh cho các đơn vị từ thiện bán đấu giá, vận động bạn bè trong và ngoài nước tặng tiền, quà, thuốc men và cả thủy tinh thể nhân tạo cho Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo nhưng nhiều nhất vẫn là chuyện anh cho "mượn tên" để tổ chức ca nhạc từ thiện nhưng anh lại không ưa báo chí "làm rùm" những việc ấy .

Trong khi nhiều người sụt sùi nước mắt bên anh, tôi tha thẩn đến những nơi anh vẫn thường ngồi nhìn nắng. gió qua khung cửa để chờ con chim lẻ bạn đến nghiêng đầu nhìn anh mỗi sáng. Chiếc ghế mây bọc vải hoa vẫn chờ anh đến ngồi và trong căn phòng nhỏ chất đầy tranh vẽ và giấy bút, hẳn vẫn còn đó ly rượu chông chênh trên chiếc bàn cô quạnh... "Trời cao đất rộng một mình tôi đi, một mình tôi đi. Trời như vô tận, một mình tôi về, một mình tôi về với tôi"... Trịnh Công Sơn đã thôi "ở trọ" trần gian để đi về chốn xa xăm cuối trời hư ảo thế nhưng, mãi mãi vẫn còn một Trịnh Công Sơn mảnh mai như cánh hoa mai gầy với những bài nhạc tình bất tử trong lòng những người yêu âm nhạc của anh, bây giờ và cho đến mai sau...

Phạm Thục
 

fruit NHO

Active Member
Viết cho chú1/4/01 12:45'
Ðêm nay cháu không thể nào ngủ được, nằm suy nghĩ mãi, nước mắt cứ trào ra. Thế là chú đã đi thật rồi, chú Sơn ơi, sau bao nhiêu đợt vào sinh ra tử, lúc nặng, lúc bớt, để có lúc cháu tin là chú sẽ qua khỏi, cho dù chú chẳng thể nào khỏe lại như xưa, nhưng chú vẫn sẽ còn đấy ! Thế nhưng hôm nay niềm tin ấy, hy vọng mỏng manh ấy không còn nữa, chú ơi.

Con người ta chỉ thấy hối tiếc, ân hận khi đã đánh mất 1 điều gì đó, 1 ai đó. Ðây không phải là lần đầu tiên trong đời cháu phải nói lên điều ấy và hôm nay lại 1 lần nữa. Cho dù rất yêu quý chú, rất mê nhạc của chú, nhưng khi chú còn khỏe, khi mà ngày nào nhà mình cũng mở nhạc của chú, thì đã có lúc vô tình cháu đánh mất đi đâu đó 1 bản nhạc, 1 dĩa CD của chú, mà chẳng hề tiếc. Ðể rồi hôm nay cháu lại vội vàng lục tìm tất cả những gì còn lại trong sự hối tiếc muộn màng.

Có dạo trên mạng TTVN, các bạn trẻ hô hào thành lập CLB các fan của Trịnh Công Sơn, cháu in tất cả những mail các bạn trẻ viết về chú, cháu hỏi chú nếu thành lập ra CLB, tụi cháu mời chú có đến dự không ? Chú hứa chú sẽ đến khi được mời. Nhưng sau đó vì thấy các bạn trẻ hô hào thì nhiều, mà làm thì có vẻ......, nên cháu bỏ ý định làm phiền chú. Bây giờ thì xem như cháu chẳng còn có dịp để làm phiền chú nữa rồi.

Trước đây những lần chú tới lui, bao lần chú ngồi uống rượu, ăn cơm trong nhà cháu, tất cả đối với cháu rất bình thường, thế mà hôm nay cháu mới hiểu ra rằng hình ảnh ấy, dáng gầy, nhỏ, với chiếc mũ đội lệch, chú ngồi dưới gốc cây dừa sẽ chẳng bao giờ lặp lại nữa. Chú chẳng lúc nào cô độc, vì lúc nào bên chú cũng có bè bạn, anh em, nhưng trong cái đông vui ấy, cháu hiểu rằng chú vẫn 1 mình, vẫn 1 mình.

Căn nhà của chú từ nay sẽ vắng lạnh. 8h tối nay, người ta đã đưa chủ nhân của căn nhà ấy vào trong chiếc hòm gỗ chật hẹp, làm sao ôm nổi 1 tâm hồn, chú ơi, làm sao ôm nổi 1 Con Người của Biển Nhớ, của Cát Bụi, của bao nhiêu con tim???

Ngày mai đây khi hay tin chú đã ra đi, bao nhiêu người sẽ thổn thức tiếc thương. Những giọt nước mắt, những vòng hoa sẽ dành cho chú.

Rồi mai đây khi nhắc đến chú, người ta sẽ gọi chú là "Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn", trời ơi, cháu ghét điều ấy, cháu không muốn nghe điều ấy, cháu ước gì điều ấy không bao giờ xảy ra, chú ơi!

From [email protected].



4/4/2001

Tiễn đưa chú.


3/4/2001 - 2h đêm vẫn còn người đến viếng thăm chú lần cuối.

4 - 5h sáng hôm nay, 4/4/2001, ngôi nhà của chú, con hẻm nhỏ, con đường Phạm Ngọc Thạch đã đông chật những người và hoa tiễn đưa. Chú vốn là Người của mọi người, của mọi con tim, nên có lẽ chú cũng cảm thông cho con hẻm ngày nào vắng lặng nay bỗng trở nên chật chội, con đường ấy lại không còn nổi 1 lối đi. Phải khó khăn lắm mới dọn được đường cho chiếc xe tang. Xe tang chú phủ kín những cánh hoa lan trắng, lan tím, đẹp lạ thường, bởi chú vốn yêu vẻ đẹp và thích được đẹp phải không chú ?

Từng đoàn người, đoàn người theo sau xe tang. Dọc đường chú đi là những cụ già, thanh niên và em trẻ nghiêng mình chào tiễn đưa chú "về chốn xa xăm cuối trời".

Khó khăn nhất là khi đến nghĩa trang Gò Dưa, phải chật vật lắm, người thân, họ hàng mới đến gần bên chú được. Các bác, các anh mồ hôi uớt đẫm và khan cả tiếng để kêu gọi mọi người đừng chen lấn. Dường như không thể nào ngăn được dòng người muốn vào để được nhìn chú lần cuối cùng, chú ơi. Tội nghiệp, chú Lê Cung Bắc phải năn nỉ mọi người "Bà con đã thương anh Sơn, đến đây cùng anh thì hãy cố gắng trật tự" !

Kỳ lạ thay, chỉ khi một nhóm người mến mộ cất tiếng hát lên những lời ca được viết bằng cả tình yêu , cả cuộc đời của chú thì lập tức mọi người lặng im, và chẳng ai bảo ai, mọi người bắt đầu cùng hát và cùng khóc. Trong những giờ phút cuối cùng này, chú lại được nghe người ta hát nhạc của chú, những "Nối vòng tay lớn", "Biển Nhớ", "Cát bụi", "Một cõi đi về", vv...

"Anh nằm xuống, sau một lần đã đến đây. đã vui chơi trong cuộc đời này, đã bay cao trong vòm trời này. Giờ nằm xuống, không bạn bè, không có ai. Không có ai từng ngày, không có ai đời đời ru anh ngủ. Mùa mưa tới, trong nghĩa trang này, chỉ có loài chim thôi" - Một ai đó (dường như không phải là họ hàng, người thân, lại càng không phải là ca sỹ) đã hát rất hay cho chú nghe trong nước mắt. Tất cả lặng đi.

"Không bạn bè, không có ai"?

Không ! Trái tim chú ấm áp biết bao khi những cánh tay liên tục truyền nhau những cành hoa hồng, hoa huệ, hoa lan, hoa nhài để đặt lên mộ chú, khi những ly rượu tràn được các chú, các anh chế lên nấm mồ bằng đất mới.

Không ! Nơi ấy, trong ngôi nhà mới của chú đã có bà - người mẹ hiền đang dang tay đón chú vào lòng, từ nay chú lại được ở cạnh bên bà, lại được bà chở che, yêu thương. Hôm nay, "cái thân thể mà cha mẹ sinh thành" đã trở về với mẹ !

Bắt đầu đêm nay, sau khi đã để chú lại nơi nghĩa trang ấy, khi không còn cảnh đông đúc, viếng thăm của bè bạn trong những ngày tang lễ, người thân mới thật sự thấm hiểu được nổi đau của mình, nổi đau mất đi người anh của đàn em, mất đi một người đã bao năm lặng lẽ đi về trong căn nhà ấy !

Đêm nay, trong ngôi nhà của chú chỉ còn lại toàn những người "ở trọ", bởi chủ nhân của nó đã mãi mãi đi xa !
 

fruit NHO

Active Member
Khúc dạo đầu tưởng nhớ Trịnh Công Sơn
Y Trang - Minh Thi

Được cả những người cùng nghề và đông đảo quần chúng thừa nhận, có lẽ ca khúc của Trịnh Công Sơn là dấu ấn đặc biệt trong lịch sử âm nhạc VN. Sức sống ấy sẽ còn dài lâu, không ồn ào, thời thượng mà cứ thầm lặng, nhỏ nhẹ như một sự hiệp thông giữa con người với con người. Và ít nhất, một vài thế hệ nữa sẽ còn lắng nghe, cùng khát vọng vượt qua sự hữu hạn của đời người, để sống, để yêu thương theo ma lực của âm nhạc Trịnh Công Sơn.


Và cũng khác với nhiều nhạc sĩ, Trịnh Công Sơn còn sáng tạo, còn hoạt động âm nhạc cho đến những giờ phút cuối cùng. Nhiều bài hát của ông vẫn góp mặt trong không ít chương trình biểu diễn. Các băng, đĩa nhạc vẫn liên tục xuất hiện. Ngay từ tối 1.4, khi biết tin Trịnh Công Sơn mất, bè bạn và đặc biệt là tầng lớp trí thức, thanh niên, sinh viên... đã tập hợp nhau tưởng nhớ Sơn theo cách riêng. Họ mở băng, đĩa, và hát tại nhà riêng, tại các quán. Vẫn tại các thành phố lớn là chính: Huế, Sài Gòn, Hà Nội, Đà Nẵng...


Thành phố Hồ Chí Minh, nơi Sơn sống trong một phần tư thế kỷ qua, là nơi anh gửi xác thân vào lòng đất, cũng là nơi có chương trình tưởng nhớ sớm nhất. Tất nhiên quy mô còn khiêm tốn nhưng cũng khá xúc động. Đêm 7.4, tại phòng trà ca nhạc Tiếng tơ đồng, một trong những phòng trà lớn nhất tại TPHCM, là một đêm như thế. Dẫn chương trình là nhà thơ Đỗ Trung Quân, đã từng dẫn chương trình giao lưu với âm nhạc Sơn trước đây. Sân khấu toàn hoa trắng và nến trắng, ánh sáng chỉ vừa đủ để soi lên chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn do chính Đỗ Trung Quân vẽ, và một dòng chữ của một khán giả vô danh: Liệu có thể nào viết hết tên của những người yêu mến Trịnh Công Sơn?. Tiếng kèn saxophone của Trần Mạnh Tuấn Một cõi đi về đã để lại ấn tượng trong lòng khán giả. Ca sĩ Hồng Nhung với Bống Bồng ơi, ca sĩ Cẩm Vân với Ướt mi và Người về bỗng nhớ đã làm nhiều người phải gạt nước mắt. Một đêm nhạc mà theo lời nhà thơ Đỗ Trung Quân, chưa bao giờ thấy giới báo chí tặng hoa nhiều như thế. Tất cả những bó hoa tươi thắm đều được dành cho gia đình và người thân của Trịnh Công Sơn. Riêng Trịnh Vĩnh Trinh - ca sĩ chuyên hát các ca khúc của anh ruột mình - rất xúc động, song vì quá mệt, chị không hát trực tiếp. Một lần nữa, cả khán phòng được xem những ca khúc do chị trình bày trong Ru tình. Đây chỉ là một chương trình nhỏ do chủ phòng trà - anh Văn Cầm Mỹ đứng ra tổ chức, không bán vé nhưng tạo được không khí ấm cúng và rất đặc trưng cho nhạc Trịnh Công Sơn.

Rồi cũng lại Hồng Nhung và tay kèn Trần Mạnh Tuấn bay ra Hà Nội chuyến sớm nhất sáng ngày 8.4 để kịp tập và diễn trong Chương trình giao lưu - ca nhạc tưởng nhớ Trịnh Công Sơn vào tối cùng ngày tại Cung Văn hoá Thanh niên Hà Nội. Đây là chương trình do tạp chí Âm nhạc và Thời đại (Hội Nhạc sĩ VN), Chương trình Âm nhạc và tin tức FM (Đài Tiếng nói VN) và VTV3 kết hợp với Cung VHTN HN tổ chức.


Chương trình với kịch bản và lời dẫn của Nguyễn Trọng Tạo, có tiếng hát của Hồng Nhung, Thanh Lam, Ngọc Tân, Thuỳ Dung, Tấn Minh và tiếng kèn Trần Mạnh Tuấn. Cái hay của chương trình là có sự giao lưu của khán giả với ca sĩ và nhất là các nhạc sĩ. Hồng Đăng, Nguyễn Cường, Phó Đức Phương, Nguyễn Thụy Kha, Nguyễn Trọng Tạo... sẽ trả lời khán giả và đọc thơ, kể lại kỷ niệm về Sơn. Riêng Phó Đức Phương có bài Không thể và có thể được viết với lời đề tặng Trịnh Công Sơn qua tiếng hát của Thanh Lam.

Nhà hát Tuổi Trẻ Hà Nội cũng nhanh nhẹn và cố chạy đua bằng Chương trình Tuổi đời mênh mông sẽ diễn trong hai tối 14 và 15.4. Kịch bản và lời dẫn của nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha. Tuổi đời mênh mông khoảng 17 bài gồm đủ hình thức: Đơn, song, tốp ca... Ngoài một Thuỳ Dung, Ngọc Anh (người cũ của tam ca 3A)... có tiếng tăm còn lại toàn các ca sĩ trẻ, nghe nói có một giọng hát mới có thể coi là một phát hiện - rất hợp với chất Trịnh Công Sơn. Chương trình - nói như Nguyễn Thụy Kha - là lời cầu chúc anh linh của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn siêu thoát nhẹ nhàng trong cõi càn khôn vô hạn.

Những chương trình trên đều xuất phát từ tấm lòng chân thành của những người thực hiện. Tuy nhiên, để các chương trình có tầm cỡ, hiệu quả hơn nữa phải cần có thời gian. Được biết Hội Âm nhạc TPHCM cũng đang chuẩn bị một đêm nhạc Trịnh Công Sơn khá quy mô nhân ngày mất của anh vào giữa tháng năm này.

Y Trang - Minh Thi
 

fruit NHO

Active Member
Lời truy điệu

Phạm Duy


Từ 1975 cho tới năm 2000, suốt 25 năm xa quê hương đất nước, tôi không có cơ hội để theo rõi sinh hoạt của âm nhạc Việt Nam và không biết sau cơn hồng thủy, nhạc Trịnh Công Sơn ra sao, là nhạc chắp cánh bay lên hay nhạc la đà chìm xuống ? Nhưng qua dăm bẩy băng nhạc sản xuất tại Hoa Kỳ trong đó có vài ba bài ca mới soạn của Trịnh Công Sơn thì tôi thấy nhạc của anh vẫn là nhạc tình yêu và nhạc thân phận làm người.
Nhưng vào năm 1989, ngẫu nhiên Trịnh Công Sơn và tôi cùng có mặt ở Paris, trong nỗi vui mừng gặp nhau của hai người cùng có chung một phận, Trịnh Công Sơn hát cho tôi nghe bài hát Lặng Lẽ Nơi Này mà anh vừa mới viết ra :

Trời cao đất rộng,
Một mình tôi đi
Một mình tôi đi
Đời như vô tận,
Một mình tôi về
Một mình tôi về...với tôi !
... thì tôi thấy nghệ sĩ nào rồi cũng phải mang số phận cô đơn truyền kiếp, ở quê hương hay xa quê hương, vào thời bình hay chinh chiến, giữa đám đông hay khoảng trống, nơi thiên đàng hay địa ngục... Chỉ còn có thể về với mình, về với tôi như Sơn đã nói.
Trời cao đất rộng, một mình tôi đi ... Cô đơn truyền kiếp phải chăng là kiếp của nhiều ca nhân ? Văn Cao khi mới chỉ là chàngTrương Chi tuổi còn rất xanh, tài hoa đang nở rực, chưa hề biết phận mình mỏng manh ra sao trong cơn gió lốc sẽ tới, mà cũng đã chỉ muốn :

Ngồi đây ta gõ mạn thuyền
Ta ca, trái đất còn riêng ta !
Còn tôi ? Tôi còn phải sống, đôi khi phải đổi chỗ đứng, đổi chỗ ngồi cho đỡ buồn trong cõi trần ai sầu muộn này, từ rất lâu ngồi đâu thì cũng chỉ là ngồi một mình trong cái TA.
* *
*

Hôm nay là ngày an táng Trịnh Công Sơn. Vào giờ phút anh đã thực sự về với đất, với trời, nghĩa là về với mình rồi, chúng tôi biết rằng anh đã nghìn lần nói lên nghìn lời trối trăn qua tác phẩm, lời nào cũng làm cho mọi người thấy được nỗi đau làm người, nỗi đau tình cờ, cơn đau chưa dài và cơn đau lên đầy, quá nửa đời người không một ngày vui...

Nhưng theo tôi, có lẽ sau đây là lời trăn trối tuyệt diệu nhất, lời cuối cùng Trịnh Công Sơn nói với Trịnh Công Sơn :

Đừng tuyệt vọng, tôi ơi đừng tuyệt vọng,
Lá mùa Thu rơi rụng giữa mùa Đông
Đừng tuyệt vọng, em ơi đừng tuyệt vọng
Em là tôi và tôi cũng là em.
Con diều bay mà linh hồn lạnh lẽo
Con diều rơi cho vực thẳm buồn theo
Tôi là ai mà còn ghi dấu lệ ?
Tôi là ai mà còn trần gian thế !
Tôi là ai, là ai... là ai
Mà yêu quá đời này !

Phạm Duy
Thị Trấn Giữa Đàng (Midway City)

Lời truy điệu đọc trong đêm họp mặt của bạn bè, 3 April 2001 trong khi Saigon đang làm lễ an táng TCS.
 

fruit NHO

Active Member
Một cõi đi về
(Tường thuật đám tang Trịnh Công Sơn)


Tương Lai


Mờ sáng, trời SaiGon rất đẹp, đẹp để tiễn đưa Sơn. Mà cả mấy ngày nay không mưa để hoa xếp hàng ngoài ngõ nhà Sơn không bị ướt và nẫu đi. Một rừng hoa hôm nay đã được đưa lên xe chuyển dến nghĩa trang nơi "Một người sẽ nằm xuống". đội trật tự do mọi người tự tổ chức có sự hỗ trợ của lực lượng Công An không vất vả chút nào ở lễ măc niệm vì rừng người kéo đến rất đông, nhưng rất tự giác giữ trật tự. Ngôi nhà Sơn không rộng nhưng vẫn đủ chỗ cho mọi tấm lòng yêu mến, hâm mộ và tiếc thương.
Tôi có mặt lúc 5h30, đã có nhiều người đến trước tôi để được cái may mắn vào thắp hương trước linh cữu Sơn. Mỗi người chỉ thắp một nén hương, nhưng riêng tôi xin phép thắp 3 nén vì trong đó có một nén cho Phan Đình Diệu ở Hànội. Một nén chung cho các Anh chị đã có yêu cầu tôi . Tôi xin lỗi chỉ thắp được có một nén thôi, vì nếu theo đúng yêu cầu của tất cả các anh chị thì bao nhiêu nén cho đủ, và làm sao đếm được tình cảm ? ( Sau đó thì phải tạm ngừng để các nhà sư thực hành những nghi lễ ).

Đúng 6h10, nhạc sĩ Trần Long Ẩn, bạn của Sơn, một người trong nhóm "Những người bạn" mà Sơn là Anh Cả, phó Tổng thư ký Hội Nhạc sĩ thành phố đọc điếu văn.

Vì tôi đã theo dõi hầu như tất cả những bài đã viết về Sơn trên báo và chưa thấy bài nào nói được điều mà mình nghĩ, nên nghe Trần Long Ẩn, tôi thấy cảm động và sau đó, tôi có đến bắt tay cám ơn Trần Long Ẩn. Tôi cám ơn vì nội dung có đánh giá Sơn là một nhạc sĩ THIÊN TÀI...và một vài điều khác.
Ẩn có nói ngay với tôi "Em cảm động quá không kịp in ra để đưa cho Anh và cho các nhà báo, họ đòi dữ quá. Như thế cũng có nghĩa là tạm được !"

Sau điếu văn và lời cám ơn của Hà, em Sơn thay mặt cho gia đình, các nhà sư bắt đầu tụng kinh siêu linh tịnh độ. Đúng 7 h00 thì động quan, rất chính xác về thời gian.

Đi theo linh cữu, Trần Mạnh Tuấn cất lên tiếng kèn xác-xô-phôn bài "Cát Bụi", bên cạnh Tuấn tôi cố kìm để thả hồn mình theo tiếng kèn, nhưng nỗi nhớ Sơn khiến nước mắt giàn dụa, tai ù đi.
Đến giữa chừng của ngõ nhà Sơn , Tuấn lại thổi bài "Một cõi đi về", tôi đưa chai nước cho Tuấn uống để lấy giọng, thì vừa ra đến đầu ngõ, Tuấn thổi một bài tiếp nữa. đường Phạm Ngọc Thạch (tức là đường Duy Tân cũ) như lặng đi, xe cộ dừng hết cả lại ( vì quá xúc động tôi không nhớ ra là bài gì nữa, chỉ biết đó là bài mình vẫn hát).
Linh cữu Sơn được đưa lên xe tang. Các em Sơn ngồi bên cạnh. Xe đi một vòng, đưa Sơn qua đường Trần Quốc Thảo, nơi có trụ sở Hội Nhạc sĩ mà ngày ngày Sơn vẫn hay qua lại, sau đó đoàn xe đi về phía nghĩa trang Gò Dầu, nơi có mộ của mẹ Sơn.

Một dòng sông xe máy, xe ô tô, xe đạp ... trôi từ từ trên đường điện Biên Phủ và tăng tốc dần. Có lẽ đáng nói nhất là đoàn xe máy, xe"của những người hâm mộ" những công chúng vô danh vĩ đại mà tôi cho là tuyệt vời nhất, họ thực sự chiếm lĩnh con đường đưa Sơn về chốn "xa xăm cuối trời" của Sơn, và dòng sông xe cứ thế trôi. Thật hạnh phúc biết bao cho một nghệ sĩ có được một công chúng hâm mộ như vậy.

Nghĩa trang nơi có mộ mẹ Sơn là một nghĩa trang nhỏ, chưa bao giờ có một đám tang cỡ này cho nên đến đây thì có sự gay go. Phải có sức mạnh lực sĩ mới chen nỗi vào nghĩa trang vì những người hâm mộ và yêu mến Sơn đã đến từ trước, họ chiếm lĩnh trận địa, kể cả bà con lối xóm ở gần nghĩa trang cũng kéo đến chật cứng. Tôi đành phó mặc số phận mình cho sự đưa đẩy của dòng thác người, trước mắt thấy thấp thoáng chiếc khăn tang của Tịnh, em Sơn, người cao nhất, thế là biết rằng cuối cùng mình cũng sẽ trôi đến nơi cần thiết.

Lễ hạ huyệt, trước lúc đó, Bửu ý đọc lời tiễn biệt của Huế, nơi Sơn đã dành một phần lớn trái tim mình. Lời nhiều, nhưng ý ít nên tôi không kể vào đây. Cảm động nhất vẫn là điệu kèn xác-xô-phôn của Trần Mạnh Tuấn . Cả không gian như quánh đặc lại cùng với tiếng kèn của "lời thiên thu gọi". Tôi đã thực hiện yêu cầu của các anh chị là NÉM XUỐNG MỘ SƠN NHỮNG ĐÓA HỒNG TRẮNG, VÀ VÌ KHÔNG XIN ĐỦ HỒNG TRẮNG BAN TANG LỄ MANG THEO, TÔI NÉM XUỐNG NHỮNG BÔNG HOA HUỆ. ( thôi thì đành vậy, anh chị nào chọn bông hoa nào cho mình thì xin cứ tâm nguyện "Làm sao ta gặp, làm sao ta gặp được nhau"! )

Điều tôi muốn kể là tiếng hát đồng ca của đám tang, hát theo tiếng kèn của Mạnh Tuấn thì chỉ khe khẽ trong tim, nhưng sau đó thì đám đông trầm lắng trong "Biển Nhớ", và nhất 1à trong "Nối vòng tay lớn". Nhưng bài hát cứ vậy kéo dài mãi, và cứ thế người ta nói với người nghệ sĩ yêu mến của mình "Sơn ơi, Anh đâu có chết, anh vẫn có mặt trên cõi đời này" . Bài "Hát cho một người nằm xuống" được ai đó cất lên và cả đám tang lặng đi trong những lời hòa đồng nối tiếp.

Một thảm hoa hồng trắng và hồng nhạt trải trên mộ Sơn. Mấy cô gái tài hoa và tỉ mỉ chọn những cánh hồng nhung đỏ thắm kết thành chữ "ANH SơN" trên thảm hồng trắng nhạt. Và rồi. người ta nhặt những nhánh hồng và huệ cắm chung quanh thảm hoa đắp trên mộ Sơn làm thành một vườn hoa hồng và huệ. Tôi không nghĩ đây là sự sắp đặt trước của ai đó. Mà đây là ngẫu hứng của những bạn bè, những người hâm mộ đã liên cảm được với tâm hồn nhà nghệ sĩ tài hoa đang mỉm cười dưới chiếc thảm hoa mà cuộc đời đang đắp cho Anh đấy thôi, thảm hoa nằm giữa một vườn hoa ? Tôi lãng mạn quá chăng? Nhưng có điều này thì hình như trái với điều mà Sơn cảnh báo: "đôi tay nhân gian chưa từng độ lượng". Tôi sai chăng?

Một anh bạn thân của tôi, anh Nguyễn Trọng Huấn nhặt một bài thơ trên giấy trắng đặt trên tấm thảm hoa đắp cho Sơn. Tác giả, một sinh viện đại học Khoa học Xã Hội và Nhân văn Tp. Hồ Chí Minh ngăn lại "Đừng chú ơi. Cháu muốn để đấy cho Anh Sơn đọc.Vì cháu viết cho anh ấy mà. Nếu chú thích thì cháu đọc cho chú chép vậy."
Và đương nhiên là anh bạn tôi chép, và vừa rồi đã đọc qua điện thoại cho tôi vì biết tôi đang thông tin cho các bạn. Bài thơ như sau:

KÍNH VIẾNG ANH SƠN

Bao năm giữa chốn vô thường
Người đi bỏ lại con đường vô vi
Một đời hát khúc tình si
Một ngày gió bụi cuốn đi phong trần
Cát bụi kia, cũng một lần
Phôi pha để trả nợ nần thế gian
Cuộc đời rồi cũng sang ngang
Một đời rồi cũng lỡ làng một phen.



Trước khi về nhà, tôi đã kịp đưa cho Hà , em Sơn, những thư các anh chị gửi cho tôi mà tôi đã in ra , nhờ Hà đặt trên bàn thờ Sơn. Thôi thì cũng là "Ngàn dâu cố quận muôn trùng nhớ thương...Bỏ xa xôi yêu và gần gũi. Bỏ mặc tôi buồn..."
 

fruit NHO

Active Member
TRỊNH CÔNG SƠN NHƯ CÁNH VẠC BAY

NAM DAO

1
9.45 ngày 31-03-2001

Ðến Hiển, viết cho Sơn trên trang đầu cuốn sách mới in "...kéo thời gian về phía mình". Linh tính sục dậy. Viết thêm "...kéo thời gian về phía đời sống". Ngần ngừ, tái bút "...đợi mình sang năm về...". Tối hôm 30, cả bốn cô em Sơn vội vã bay về. Máy bay ngừng lại Alaska để sửa. Quái ! Hãng nào. Air Canada. Chợt nhớ cách đây trên mười lăm năm, Sơn viết "Về với nhau đi. Mình hết thời gian rồi !". Tự nhủ cho vững bụng " ...có sao đâu. Mụ già định mệnh chưa gọi đâu".

Nhớ Trần Dần, anh bảo không có gì chống nổi cái kim đồng hồ. Rồi lỡ hẹn với Dần, ông " cọp" ngày, gầm gừ suốt nửa thế kỷ những lạc quan đen, những hạt bụi xổ ra trong mưa phùn.

Bấy giờ, tôi ở góc Mentana và Duluth thành phố Montreal. Ðêm qua trời lại đổ tuyết, thứ tuyết trắng đến đầu Xuân không ai mong đợi. Nó thừa thãi. Nhưng vẫn trinh bạch. Như một tà áo trắng. Như một cánh vạc bay.

2
9.30 ngày 01-04-2001.

Anh đấy à ? Anh Sơn đi rồi. Hồi 1.30 sáng. Hả ? Bốn cô em ở kẹt ở Hồng Kông chưa về kịp. Tim Sơn ngừng ba lần. Rồi lại đập. Lần thứ tư thì thôi. Nó mệt. Yêu quá cũng mệt. Thương quá cũng mệt. Yêu thương quả là mệt. Yêu thương rồi hát, dĩ nhiên mệt. Trong cô đơn, hát rồi uống. Lại càng mệt. Mệt đến độ không còn co thắt theo nhịp vũ trụ. Thôi nhé, bung ra. The big bang. Cho toang. Cho tan vào chất hư vô, thành tố cấu tạo yêu thương. Ôi cuộc đời ơi !

11.30h.

Gọi Vũ. Vũ ơi, anh Sơn đi rồi. Bây giờ em qua đường nhìn xe cẩn thận. Trờiđất hỡi ! Hiển cứ mang sách anh tặng Sơn, viếng mộ rồiđốt. Ðó cũng là một cách hóa vàng. Gọi Trịnh Cung : mình biết rồi ! Thôi, Cung về. Nhớ nhé, sang năm moi sẽ gặp. Ờ, ờ... biết thế nàođược. Thìđợi. Ðừng ai vội hóa vàng cho ai.


3
13h.

Hôm nay sinh nhật con tôi. Bạn bè cháu đến mừng. Tiếng đàn trẻ thơ. Bài folklore của người Pháp " dưới ánh trăng", hỡi bạn Perrault. Hỡi Sơn ! Cho tôi mượn cây bút. Tôi xin viết thêm một chữ. Ngọn nến tôi cầm đã tắt. Lửa nhóm cũng tàn. Hãy mở cửa, bằng tình nhân ái của mọi đấng thần linh. Hãy mở cửa, hãy mở cửa. Có phải cửa thiên đường ? Lại văng vẳng lời Cung : Sơn nó sống có nhiều nỗi khổ. Thôi, mong nó đi an nhiên. Ừ thì thế vậy. Gọi Ðinh Cường. Vẫn không có ai đầu dây nói. A, những lúc cần an ủi lẫn nhau !

4
13h30.

Ðóng cửa phòng. Tiếng động đời sống xa dần, mất hút. Bỗng thèm nghe Khánh Ly hát Người con gái da vàng. Băng nhạc cũ rè rè tiếng xưa về một thời xa xưa, thời hát yêu quê hương những yêu đồng lúa chín. Nhớ về một đêm mưa, trú với Sơn, nhìn con đường Phạm Ngũ Lão góc chợ Thái Bình ( xưa ). Dưới hàng hiên độ lượng, mưa trên trút rào rào. Con đường sủi tăm dưới tầm mắt. Nước dâng lên, rồi tràn ứ, xuôi vào đục ngầu những lỗ cống không đủ lưu lượng rút nước đi. Sơn hồn nhiên " ...đấy, phố bỗng nhiên thành dòng sông uốn quanh".

Anh hồn nhiên như thế. Phải nói được như thế vì sự hồn nhiên đó đồng thời tồn tại với độ sâu những nỗi nghĩ suy lắng đọng về kiếp người và cuộc sống. Nhưng luôn thấp thoáng trong hôm nay là bóng ngày mai. Và anh nhắc " em hồn nhiên, rồi em sẽ bình minh". Vì thế, không phải chỉ có Sơn - hát rong. Sơn - thi sĩ, Sơn - cầm cọ. Còn một Sơn khác, Sơn - hiền giả. Nhưng chẳng bao giờ có một hiền triết nào nguyên vẹn. Họ đầy thương tích, trên thân thể, trong hồn. Sơn viết "... Những vết thương khi đã được đánh thức... là một vết thương tỉnh thức. Vết thương tỉnh thức là một con mắt sáng ngời. Nó nhìn ngược về quá khứ và ngó thẳng tương lai. Nó mách bảo cho chủ nhân của nó là không có một vết thương nào vô tư mà được sinh thành cả. Nó là một nỗi đớn đau như khi trời đất trở dạ làm thành một cơn giông bão".

Sơn ơi, còn vết thương cuối cùng. Nó ra sao, hở ?

5
15h45.

Cách đây đâu trên hai mươi năm, tôi gặp nhưng tránh, cứ có Sơn là tôi lảng, vì loáng thoáng nghe kiểu tin " đồn" không rượu mời thì khỏi có " dính" được vào cái tiếng tăm một tài danh thứ " xịn". Một bữa, Sơn vào nhà Nguyễn Duy và tôi đứng dậy. Sơn nói thẳng " moi làm gì mà toa không thích moi ? Thôi, để moa hát tặng, rồi toa hãy đi ! ". Ðó là bài Ở trọ, thú nhất là hai câu " trăm năm ở đậu nghìn năm, đêm tối ở trọ chung quanh nỗi buồn". Hai hôm sau là giao thừa năm Nhâm Tuất, Sơn rượu vào, nửa đêm đến réo tôi nhà Duy, leo cổng sắt ngã trặc chân. Tôi nghe chuyện, đến thăm Sơn lần đầu. Tết năm đó, mang cho Sơn quà của cụ Nguyễn Tuân, đâu hai trăm gam đường trắng vừa nhờ người chuyển đến tay. Sơn cảm động, nói " làm sao nói ông ấy, moa đâu có thiếu đường. Chỉ Hà Nội thiếu mới quí, giữ lại mà dùng...".

Thế rồi chúng tôi có dăm bảy dịp lãng đãng với nhau. Sài Gòn, Paris. Rồi Montréal, Québec.

Sài Gòn - Studio của Ðinh Cường, gần chợ Tân Ðịnh : 30 độ C, nóng và nắng. Có cái gì uống không ? Mở cửa cho đỡ ngộp. Vách và bài thơ của Tô Thùy Yên viết chữ đại tự. Ðọc thơ toi cho anh em nghe.

"Tôi chịu !

Tôi không thể an tâm hô khẩu hiệu

Khi áo cơm không đủ, ai đành ?"

Không, Sơn nói. Tội chịu chứ không tôi chịu. Bài thơ Ung thư Me của tôi nợ Sơn một dấu nặng. Rất nặng.

Paris - Lang thang. Cứ thấy hiệu giày là Sơn đứng lại. Thôi, mê giày như mê gái, đi đi. Cười, xuất khẩu thành " giang hồ phố đã nghìn chân", lại nhắc Bùi Giáng, và... Marilyn monroe.

Montréal - Trầm trồ khoe ( không có mặt Khánh Ly ), nàng là Edith Piaf của moa. Vào công viên. Này, tượng là tượng ai? Một văn sĩ. Thành phố này không công viên đường phố mang tên anh hùng, may thật. Nước mình có nhiều anh hùng quá, thế mới mệt... Cười buồn.

Québec - Trồng cái cây trước nhà toa, khi thấy cây là phải nhớ tới moa. Ngẫm nghĩ, Sơn bảo tìm cái loài chống được mùa đông. Sơn ạ, cây vẫn đấy. Cứ tháng năm nó lại ra lá. Loại táo Nhật lá đỏ, xuân về là hoa táo màu hồng rừng rực một góc vườn...

Bây giờ, tới mùa hoa ta sẽ nhắc ai ?

6
20h15.

Ðộc ẩm. Nào mời. Bạn cứ nâng ly, bây giờ kiêng khem chi nữa. Rượu ngon không có bạn hiền. Thế thì đợi gì. Bạn đây. Ta đây. Uống đến xơ gan ra với tuế nguyệt. Chẳng phải để quên mà để nhớ. Nhớ hết. Từ người yêu thuở học trò tóc xanh, rồi người bỏ ta đi thuở trường đời mắt trắng. Cho đến khi chập chờn lau trắng trong tay, lại tự mình thủ thỉ cho mình nghe " tôi ơi, đừng tuyệt vọng !".

Ðừng tuyệt vọng, tôi ơi !

Này, biển sóng đừng xô ta. " Ta xô biển lại sóng về đâu".

Có phải về hư vô. Không chắc. Nhưng mà đau, bởi cái bám víu vào như mảnh ván mỏng bập bềnh giữa vô bờ sương khói.

Tôi ơi hỡi, tôi ơi ! Bạn đâu rồi ?

Có phải bạn vẫn đấy, nhìn vào vạt nắng mái tường bên, ngậm ngùi " ...bây giờ mình chỉ viết về nắng...". Nghe tâm sự, khung rêu tươi lên vàng óng một nụ cười thơ. Có phải bạn nhẹ nhàng " ... hạnh phúc là lúc chờ, êm ắng như buổi trưa, lặng đi rửa mình để rước vào phần hồn những nụ hôn của cuộc đời sửa soạn bước chân vào lễ hội". Nghe tâm sự, văng vẳng đâu đây tiếng chuông nhà thờ bay từ đầu dốc Phú Cam xuống bến Ngự, mang theo tiếng thì thầm của những thiên thần cứ còn quyến luyến chốn trần ai.

Ðừng, đừng tuyệt vọng ! Vạt nắng vẫn đó. Khung rêu vẫn óng ả. Và tiếng chuông nhà thờ sẽ còn ngân nga ít ra là vài trăm năm nữa.
 

fruit NHO

Active Member
22h55.

Thỉnh quân thí vấn đông lưu thủy. Biệt ý dữ chi thùy đoạn trường...

Này, thêm một bôi. Hỏi bạn về đâu dòng nước chảy. Xứ của Thái Bạch ? Lý quân đang khề khà, quay nhắn, ngắn dài này nỗi biệt ly ơi !

8
8h40 ngày 02-04-2001

Chịu. Giấc ngủ đêm qua chập chờ. Thức dậy, thấy hững đi. Tự nhủ, mơ, phải mơ. Những giấc mơ mắt mở khó dần với tháng năm. Thôi thì nhắm lại.

16h40

Nhớ những buổi " ngồi đồng" với Sơn. Mỗi người một góc, loay hoay với mình. Hứng thì ngưng, đọc cho nhau một đôi câu :

Nhan sắc = vẽ vời
Lý tưởng = viển vông
Chợt rụng rời giữa có và không
Mày xanh
Mi biếc
Môi hồng
Tỉnh ra sóngđã bềnh bồng cuộn trôi
Tôi ơi hỡi,
tôi ơi !

Sơn kêu, tôi ơi là " tới". Ta thì muôn đời "đáng ghét". Rồi thì có " tôi ơi đừng tuyệt vọng !". Sơn lại dụ, moi dậy toa viết nhạc, đánh đàn. Có thế mới chở thơ đi được. Tôi chịu (lần này không phải tội chịu).

Dịch xong hai trăm bài thơ Ðường, tôi có dịp bảo " thơ Sơn có những hình ảnh Ðường thi không có...". Bạn vui mồm hỏi, thí dụ đi. Này nhé " Tóc em, từng sợi nhỏ. Rớt xuống đời làm sóng lênh đênh". Rồi, " Ôi áo xưa lồng lộng, đã xô dạt trời chiều". Còn nữa, muốn biết không ? Thôi. Uống. Chuyện xong rồi, uống đã. Con chữ đã ở đấy. Nó là cỏ mỏng manh, lá mong manh, sống mong manh, tay gối mong manh, chết mong manh, tình mong manh. Nó là đời bềnh bồng, môi rồ dại, là một vòng tiều tụy, là phố xá thênh thang, là hạ trắng, nắng thủy tinh. Là nhiều đêm thấy ta là thác đổ . Là phôi pha.

Sơn ngậm ngùi, moa qua Canada kiếm một chỗ vắng người, ngồi viết về cuộc đời chính mình, nghệ thuật của mình. Sẽ có những chương sách chỉ một dòng chữ. Thậm chí, những chương sách bỏ cho giấy trắng tinh thì mới truyền đạt được ý thật của mình... Lần cuối gặp nhau, tôi hỏi, viết chưa ? Anh lắc đầu. Tôi gặng, bao giờ ? Sơn mím môi không đáp. Tôi nghĩ anh chưa viết. Bởi vì , ôi hệ lụy của tài danh, nó cướp của anh những phút anh cần chỉ có một mình anh. Ðêm tân niên 1999, khi những người kiều nữ môi hồng má đỏ đã thôi í a hát ca khúc Trịnh Công Sơn, khi những nhà tư sản mới vừa kiếm ra tiền đang co tay quệt miệng sau lúc cạn ly XO và chúc anh vạn sự như ý, anh ngồi với tôi, cau có "... moa khổ quá ! Thôi, thây kệ...".

Thây kệ, thây kệ.

Phải chăng bạn tôi đang kiệt sức trong vòng vây bủa phù hoa. Anh biết nó quá rõ, đã từng viết " Từ buổi con người sống quá rẻ rúng tôi biết rằng vinh quang chỉ là điều dối trá" .

9
18h10

Bờ cỏ xuyên tuyết nhú ra mầm xanh báo Xuân đang về, chậm nhưng chắc, và không thể khác đi được. Mở điện thư, từ khắp nơi bạn bè anh báo cái tin anh đã khép lại những hẹn hò. Mai mốt, anh sẽ lên Gò Dừa nằm cạnh mạ anh, như đứa con ngoan quay về ngủ yên trong vòng tay mẹ.

Sơn ơi, hãy yên nghỉ. Thực sự yên nghỉ. Sống thế là trọn vẹn với mình với người lắm rồi. Thây kệ, những kẻ còn lại nếu chỉ thấy có thiếu vắng khi bạn ra đi thì thây kệ. Họ chẳng muốn hiểu vì...." không ai muốn làm một tên tuyệt vọng. Nhưng tôi (Sơn) nguyện làm tên tuyệt vọng. Bởi nhiều sớm mai khi tôi thức dậy không thấy được hoa quả khai sinh trong trái tim người...Nỗi vinh nhục đã mang ta ra khỏi đời sống để đưa đến những đấu trường. Tôi đang bắt đầu những ngày học tập mới. Tôi là đứa bé. Tôi là người bạn. Ðôi khi tôi là người tình. Chúng tôi cùng vẽ lại chân dung của nhân loại. Vẽ lại con tim khối óc. Trên những trang giấy tinh khôi chúng tôi không bao giờ thấy bóng dáng những đường kiếm mưu đồ, những vết dao khắc nghiệt. Chúng tôi vẽ lại những đất đai, trên một đời sống không còn bạo lực..."

Sơn viết thêm..." Tin vào niềm tuyệt vọng có nghĩa là tin vào chính mình. Tin vào cuộc đời vốn không thể khác. Và như thế, tôi đang yêu thương cuộc đời bằng nỗi lòng của tên tuyệt vọng.".

Tôi đã đến vơi Sơn lần cuối như một tên nòi tình tuyệt vọng đi tìm một kẻ tuyệt vọng khác. Thời gian đó, tôi đang thai nghén vở kịch Treo đầu dây Quan Họ, lời hạ màn viết dành cho Sơn. Cuối cùng, rồi một lúc cũng sẽ phải hạ màn, cho rằng hài hay bi kịch.

Anh ghi dăm chữ, có lẽ chẳng phải cho riêng tôi mà là cho tất cả những người bạn anh. Tôi xin phép chép lại, lời cuối gửi đến những tên tuyệt vọng nhưng cứ còn yêu thương cuộc sống : "... May thay trong đời người vừa có tình yêu vừa có tình bạn. Tình bạn thường có khuôn mặt thật hơn tình yêu. Sự bội bạc trong tình bạn cũng có, nhưng không nhiều.

Tôi thấy tình bạn quí hơn tình yêu vì tình bạn có khả năng làm hồi sinh một cơn hôn mê và làm phục sinh một cuộc đời tưởng rằng không còn tái tạo được nữa."

Cuối cùng, không có gì khác hơn là sống và chết. Sống làm thế nào cho tràn đầy sự có mặt và chết cho ngập tràn cõi hư không. Phải đi đến tận cùng hai cõi sống chết để làm tan biến tất cả những giấc mộng đời không thực".

Cám ơn Sơn, bạn quí. Ngày mai này bạn lên đường vào cõi thênh thang không hẹn hò trói buộc. Ơ kìa, cỏ sáng mới nhú ra khỏi tuyết đã xanh mơn mởn. Còn cây táo bạn trồng cách dây mười năm, chỉ ba tuần nữa sẽ cũng đâm hoa. Bạn ơi, may thay, như không thể khác được.

NAM DAO
 

fruit NHO

Active Member
Vĩnh Biệt
Một nén hương cho Trịnh Công Sơn



Nguyễn Văn Thọ

Thôi thế là thôi...
Ai hết buồn!
Hết nụ vui - luôn lên môi
Hết chiều vàng - thu ánh mắt
Hết bụi trần - cả chuyến rong chơi!
Đi rồi...
đi rồi
Nắng lên cao
Sớm nay Sài Gòn chớp Xanh Sao
Cạn từ nguồn cũ đầu sông bạn
Trơ đá tình sầu nước mắt chan!

Ai ru vào xuân...
Ai cho xuân?
Ai đi vào thu
Tơ giăng trần?
Ai buồn đêm đông
Mùa Hạ Trắng!
Cung đàn đi rồi...
Mây Hư Không !

Dư âm giang hạ bao giờ tắt?
Không, không!
mãi mãi suối sông còn
Lũ người năm cũ tha hương phố
Triệu triệu phận nhầu - nâng như không!

Thôi đành...
Ướt Mi, nuốt đi em!
khúc đắng trời đưa
Nuốt xuống đầy
Câu hát giờ nghe, lời chín khúc
Ngoảnh về phương ấy- một lạy này

Nguyễn Văn Thọ, đêm 2-4-01
 

fruit NHO

Active Member
Một vài kỷ niệm nhỏ
về anh Trịnh Công Sơn


Đỗ Tuyết Khanh

So với những người thật sự là bạn của anh Trịnh Công Sơn, tôi chỉ là người có may mắn được gặp anh vài lần. Mùa hè 1981, trong chuyến về thăm nhà, tôi được dịp đến sinh hoạt với nhóm các nhạc sĩ của thành phố, rồi từ đó được rủ đến chơi mỗi lần các anh tụ tập với nhau khi thì ở quán, khi thì ở căn gác của anh Sơn.
Tôi không nhớ rõ cảm tưởng thế nào khi gặp một người có cái tên đã đi vào huyền thoại của cả một thời. Chắc chắn là thích thú pha lẫn chút tò mò, rồi sau đó sự thiện cảm như đối với bất cứ người "bình thường" nào khác mà mình thấy dễ mến. Có lẽ sự dễ quen thuộc ấy cũng là vì chung quanh anh còn có các anh Trần Long Ẩn, Hoàng Hiệp, Phạm Trọng Cầu, đều là các nhạc sĩ nổi tiếng, người nào cũng vui nhộn và nói chuyện tự nhiên ngay từ lúc mới gặp. Những năm ấy Việt Kiều các nơi về được tham gia nhiều buổi sinh hoạt văn nghệ, mỗi lần về là lại đem trở sang các băng nhạc, sách nhạc. Dạo ấy đấy là một trong những con đuờng chính để phổ biến các bản nhạc thịnh hành trong nước khi các phương tiện của giới văn nghệ sĩ còn nghèo nàn và nguồn giao lưu còn ít ỏi.

Từ các sinh hoạt "đại trà" giữa Việt Kiều đến "liên hoan riêng" trong nhóm nhỏ các anh, tôi không nhớ dẫn dắt thế nào, chỉ nhớ là rất vui và tự nhiên. Trong mấy tuần ấy gần như ngày nào tôi cũng gặp các anh, lúc thì anh Trần Long Ẩn chở tôi bằng xe Honda đi khắp nơi, lúc thì cả nhóm đàn hát ở nhà anh Sơn. Tôi nhớ nhất mấy buổi trưa êm ả trên ban công của anh Sơn, chỉ có anh và tôi. Ngoài kia trời nắng gắt, xe cộ ồn ào, nhưng trong không gian nhỏ bé ấy, yên tĩnh và xanh mát với cây và chậu hoa, anh Sơn ngồi nhâm nhi uống rượu, tôi uống trà. Anh hỏi tôi về cuộc sống "bên kia", công việc làm, chuyện hội hè. Anh kể vài kỷ niệm khi đi chỗ này chỗ kia, vài giai thoại quanh sáng tác này, bản nhạc nọ. Khi tên tuổi anh nổi như cồn trong phong trào phản chiến, tôi còn bé, lại học trường tây, sống như trên một ốc đảo, nên tôi chỉ biết võ vẽ mà không thuộc nhạc của anh, mù mờ về những con người và sự kiện của thời ấy. Nhưng anh không kể về thời ấy, anh không thích nhắc lại chuyện "đời xưa". Có lần trong buổi đàn hát, một anh hát lại các bài phản chiến, anh Sơn lắc đầu bảo:"Tôi chán hai chữ binh đao lắm rồi". Lát sau lại vui vẻ giải thích vài câu trong một bài hát trữ tình khác.

Có lẽ vì cảm thấy một niềm u uất nơi anh nên tôi hay kể chuyện tiếu lâm cho anh. Anh cười lăn và sau đó bắt tôi kể đi kể lại cho các anh khác. Tôi nhỏ tuổi nhất trong đám, chỉ già hơn hai cô bé em của một anh bạn Việt Kiều khác, nên ba đứa được coi như em út, các anh rủ đi ăn nhậu, hát hò hay nghe bình thơ bình văn. Hai cô bé, người thành phố, rất dễ thương, mọi người gọi là Bê và Chà. " Tại vì em đen như Chà Dà đó chị!". Đen nhưng rất xinh. Hai cô quí các anh, thỉnh thoảng nấu nướng cho các anh nhậu. Bê bảo: "Mỗi ông một tính. Anh Cầu thì thích ăn béo, nhiều thịt. Nấu cho anh Sơn thì phải thật thanh, ít mỡ. Vậy mà ảnh cũng ăn ít xịt." Có lần cả đám kéo đến một quán ở Tân Định, ăn ở vỉa hè. Khi kêu trả tiền chủ quán bảo có người đi qua nhận ra các nhạc sĩ và đã kín đáo vào trả tiền đãi,"đặc biệt đãi tặng Trịnh Công Sơn". Anh Cầu cười tít mắt: "Đi với Sơn hay được như vậy đó, khoẻ lắm, người ta ái mộ nó, mình được ăn theo". Lần khác, không có ai ái mộ trả tiền, anh Sơn thanh toán xong nói :"Thế là hết tiền nhà xuất bản rồi nhé. Lần sau đến lượt đứa khác đấy." Các anh vẫn quen thế, ai có món tiền nhuận bút, tiền bản quyền nào đó thì đem ra đãi mọi người, chỉ vài lần là hết.

Năm ấy kinh tế còn khó khăn lắm, cái gì cũng hiếm và đắt đỏ, xăng dầu phải mua từng chai. Anh Sơn hỏi tôi ra phi trường bằng gì, tôi bảo chắc phải thuê xe, chưa biết ở đâu. Anh bảo "Để anh đưa bằng xe nhà". Gia đình anh Sơn vẫn có xe hơi đi lại khi nhiều nhà tiết kiệm cả xe gắn máy, đi xe đạp cho đỡ hao. Gia đình tôi lúc ấy còn ở trong nước, tôi hay về thăm nhưng mỗi lần ra đi vẫn buồn đứt ruột. Nhờ được anh Sơn chở ra phi trường hôm ấy, tôi chia tay với gia đình ở nhà nên bớt bịn rịn, lại tặng hàng xóm một sự lạ lâu rồi chưa thấy: một chiếc xe riêng đến đậu trước cổng, bóp còi toe toe. Tại Tân Sơn Nhất, nhờ anh Sơn tôi cũng được chóng vánh mọi thủ tục, ai cũng chỉ vồn vã hỏi han anh, phẩy tay cho tôi qua mọi cửa ải. Tôi cắp bức tranh anh đặt họa sĩ Đinh Cường, bạn thân của anh, vẽ tặng tôi, cám ơn anh và chia tay. Anh cười vỗ vai tôi bảo: "Cố gắng thu xếp sang năm lại về, thăm gia đình, đến chơi với các anh".

Những năm sau đó, khi về thăm nhà, tôi cũng thỉnh thoảng đến gặp các anh ở Hội nhạc sĩ. Nhóm các anh trụ ở căn nhà nhỏ phía sau, có khi gặp các anh ngồi túm tụm ngoài sân, có khi chẳng thấy ai. Những buổi tụ tập như trước rồi cũng không còn. Tôi còn đến thăm anh Sơn vài lần ở nhà nhưng anh như rút thêm sâu vào thế giới riêng của anh, và anh uống nhiều hơn trước nữa. Sự thong dong, nét phong lưu của anh vẫn thế nhưng anh như chìm thêm trong sự u hoài tuy vẫn nói cười vui vẻ. Không khí đã khác ở thành phố với những Việt Kiều khác, về nước trong tinh thần khác. Tôi cũng ít về hơn và không nhớ gặp anh Sơn lần cuối là năm nào.

Được tin anh mất hôm nay, tôi nhớ lại vài kỷ niệm nho nhỏ của 20 năm trước, gửi tặng anh giữa những câu thương tiếc, bày tỏ cảm phục của rất nhiều người, bạn bè xa gần, đồng nghiệp của anh. Trong một đời người, làm sao đếm được những khuôn mặt thoáng qua chung quanh mình mỗi ngày, không ai để lại dấu ấn gì cho ai khi không hề quen biết. So với những người thật sự biết anh, tôi chỉ như một người anh gặp trên xe lửa, nói một câu chuyện rồi lại mỗi người một ngả, giữa vô vàn sự gặp gỡ khác của đời anh. Nhưng khác với người "bình thường", anh để lại cho tôi nhiều kỷ niệm. Bức tranh anh tặng, từ 20 năm nay vẫn treo trong phòng tôi, và vẫn sáng đẹp như ngày anh Đinh Cường vẽ xong và đưa cho anh. Sáng đẹp như nơi anh vĩnh viễn ở và thả hồn theo nốt nhạc kể từ nay.


Đỗ Tuyết Khanh
1.4.2001
 

fruit NHO

Active Member
Thương nhớ Trịnh Công Sơn nhưng không quên đòi cát-xê

Tiền Phong


Sau khi nhạc sĩ trở về "cát bụi tuyệt vời", Hồng Nhung, Trần Mạnh Tuấn và nhiều ca sĩ khác đã biểu diễn để tỏ lòng thương tiếc ông nhưng vẫn đòi cát-xê và các nhà tổ chức đành... chịu lỗ.

Chương trình nhạc Trịnh Công Sơn đêm 8/4 tại Cung Văn hóa Thanh Niên Tăng Bạt Hổ (Hà Nội) bị đa số khán giả đánh giá là không hay, nhưng được truyền hình phát sóng đến hai lần. Gọi là đêm nhạc tưởng nhớ người nhạc sĩ tài hoa, nhưng phía hậu trường, vẫn có những chuyện "giật gân": Hồng Nhung đòi cát-xê 5 triệu, Trần Mạnh Tuấn biểu diễn hai bài: 5 triệu, Thanh Lam 2 triệu, Ngọc Tân 1 triệu. Tuy nhiên, có một giọng ca trẻ không gần gũi lắm với Trịnh Công Sơn là Tấn Minh lại tỏ ra "có tình" hơn cả. Lúc đầu, anh không chịu nhận cát-xê, nói rằng "hát vì chú Sơn", sau đó Ban tổ chức "bắt" cầm 300.000 đồng. Đêm diễn với 4 đơn vị đồng tổ chức chịu lỗ 3,5 triệu.

Ngày 14-15/4, Nhà hát Tuổi Trẻ ra mắt chương trình Tuổi đời mênh mông. Họ chỉ chi nhiều nhất là 1.200.000 đồng cho một ca sĩ, nhưng vẫn được đánh giá là mộc mạc, có phần dễ thương. Tuy nhiên, khán giả thấy tiếc cho đêm nhạc này ít "sao". Xuất hiện khá nhiều "phong cách Trịnh Công Sơn" trong chương trình. Tô Lịch, một nam ca sĩ phòng trà thường gắn bó với nhạc Beatles và Lobo thì nay chơi vĩ cầm hát Tình xa và Rừng xưa đã khép không giống ai, bằng giọng mạnh tan nát, cố tình chơi lỡ nhịp. Lệ Thuý, 20 tuổi, sinh viên Nhạc viện Hà Nội như "giúp" người xem hình dung một Khánh Ly mộc mạc, tóc xoã ngang với Cuối cùng cho một tình yêu, Một ngày như mọi ngày. Thùy Dung vẫn như ở đêm Tăng Bạt Hổ, vẫn chừng ấy lời thổ lộ, thương tiếc Trịnh Công Sơn, tranh thủ phát hành lần thứ hai bài chưa có tên, bắt đầu bằng: "Anh đi rồi sao, đi về phương nào?" (tự sáng tác cùng kiến trúc sư Hoàng Phúc Thắng).

(Theo Tiền Phong
 

Tra cứu điểm thi

Phần mềm mới

Quảng cáo

11223344550983550000
Top