Appassionata
Member
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Người ta thường ví âm nhạc của Mozart với ánh thái dương, với tuổi trẻ và mùa xuân - các nhạc sĩ nổi tiếng; các nhà thơ, các triết gia - trong số đó có Beethoven, Glinka, Pushkin, Tchaikovsky, Rolan - bình phẩm về sáng tác của Mozart như một hiện tượng rất hiếm có. Viện sĩ Asaphiev viết: "Mozart - biểu tượng của chính âm nhạc" và điều đó không có gì là quá đáng. MOzart đã tạo nên một thời kỳ trong lịch sử của nghệ âm nhạc. Ít ai trong số các nhạc sĩ đã có thể tư duy bằng âm thanh với sự rõ ràng, giản đị và có sức hấp dẫn đến thế. Hiếm ai trong các nghệ sĩ đã có thể đạt được trong sáng tác của mình sự kết hợp tính chất dễ hiểu, "dễ tiếp xúc" với tính chân tạht và sự sâu sắc của cuộc sống như Mozart đã sáng tác.
Nội dung âm nhạc của Mozart được thể hiện bời tâm hồn nhạy cảm và trí tuệ tinh tế của người chứng kiến những sự kiện ĩ đại của thời đại "bão táp và tiến công". Chính trong những tác phẩm của Mozart lần đầu tiên thể hiện rõ những nét chủ yếu của nghệ thuật trong thời đại mới với sự đầy đủ với màu sắc. Nhân vật của Mozart - không còn là một hình dáng trừu tượng và cũng không phải là mẫu người tổng hợp. Đó là - con người với những tìm tòi, những suy nghĩ, những tình cảm và những ước vọng, can đảm và cao thượng, từ những ý tưởng của nó ta cảm thấy được sự trong sáng của tâm hồn và sự trinh bạch của tuổi thanh niên. Và cuộc sống được thể hiện trong các tác phẩm của Mozart rộng lớn sâu sắc hơn và toàn diện hơn các sáng tác của những người cùng thời với ông.
Nhạc giao hưởng chiếm vị trí hàng đầu trong di sản của Mozart. Tác giả thiên tài của "Chiến sáo thần" và "Khúc tưởng niệm" (Requiem), trong quãng đời ngắn ngủi của mình, đã sáng tác hơn 100 tác phẩm cho dàn nhạc, cho đến nay những tác phẩm ấy vẫn tô điểm cho những chương trình âm nhạc giao hưởng và những tập thể hòa tấu. Thiên tài của Mozart được thể hiện với một sức mạnh mãnh đặc biệt trong các tác phẩm giao hưởng của ông, mà số lượng lớn của chúng (kể cả những bản tổng phổ bị mất không tìm được) lên tới gần số 50. Công việc sáng tác ấy chiếm hơn 20 năm, giao hưởng thứ nhất được viết năm Mozart lên 8 tuổi, bản giao hưởng cuối cùng - 3 năm trước khi ông mất. Việc sáng tác nhạc kịch (Opera) có một ý nghĩa lớn đối với Mozart - nhà soạn nhạc giao hưởng. Ở đây có việc làm phong phú lẫn nhau về thể loại: nghệ thuật nhạc kịch bồi dưỡng cho giao hưởng, và những sáng tác cho dàn nhạc tạo cơ sở cho việc xây dựng những hình tượng sân khấu đặc sắc.
Giao hưởng của Mozart - không phải chỉ là những liên tố khúc, mà lả những vở kịch khí nhạc - so với những tác phẩm giao hưởng của các nhạc sĩ cùng thời, thì giao hưởng của Mozart là một bước tiến khổng lồ. Từ những tác phẩm giao hưởng của Mozart thẳng đường đến những bức tranh hoành tráng của Beethoven và những sáng tác tiếp theo của các nhạc sĩ chủ nghĩa lãng mạn. Tình cảm phong phú, bản tính nghệ thuật vững vàng lạ thường, sự cân đối và nhất quán trong tư duy âm nhạc, sự hài hòa tột độ trong cách sử dụng những phương tiện biểu hiện - tất cả những điều đó đã đưa giao hưởng của Mozart ngang hàng với những tuyệt tác vĩ đại nhất của nền nghệ thuật thế giới.
Trong các tác phẩm viết cho dàn nhạc của Mozart ngày càng nổi bật những nét đặc biệt trong phong cách của ông. Và điều trước tiên - vẻ đẹp hiếm có của giai điệu, Mozart đã tạo được cho mình một bút pháp giai điệu đặc biệt - rõ rệt, mềm mại, tinh tế, và xa lạ cả với tính chất thương cảm cầu kỳ và cả với tính chất tầm thường cứng nhắc. Và khi nói về bất kỳ chi tiết nào của các tác phẩm của Mozart - về những đặc điểm hòa âm hoặc âm sắc, về những thủ pháp phức điệu, về sự bố trí dàn nhạc- muốn nói nhiều về bản lĩnh kỹ xảo (đôi khi không giải thích nổi) bao nhiêu, thì cũng muốn nói nhiều về cái đẹp của cách thể hiện bấy nhiêu. Tchaikovsky đã phải reo lên một cách thích thú: "Tôi khẳng định sâu sắc rằng, Mozart lả đỉnh cao nhất mà cái đẹp trong âm nhạc có thể đạt tới".
Mozart - đó là tuổi thanh xuân của âm nhạc, là nguồn nước mãi mãi trẻ trung mang đến cho nhân loại niềm vui sướng khi xuân đến và sự hài hòa của tâm hồn.
Shostakovich
Người ta thường ví âm nhạc của Mozart với ánh thái dương, với tuổi trẻ và mùa xuân - các nhạc sĩ nổi tiếng; các nhà thơ, các triết gia - trong số đó có Beethoven, Glinka, Pushkin, Tchaikovsky, Rolan - bình phẩm về sáng tác của Mozart như một hiện tượng rất hiếm có. Viện sĩ Asaphiev viết: "Mozart - biểu tượng của chính âm nhạc" và điều đó không có gì là quá đáng. MOzart đã tạo nên một thời kỳ trong lịch sử của nghệ âm nhạc. Ít ai trong số các nhạc sĩ đã có thể tư duy bằng âm thanh với sự rõ ràng, giản đị và có sức hấp dẫn đến thế. Hiếm ai trong các nghệ sĩ đã có thể đạt được trong sáng tác của mình sự kết hợp tính chất dễ hiểu, "dễ tiếp xúc" với tính chân tạht và sự sâu sắc của cuộc sống như Mozart đã sáng tác.
Nội dung âm nhạc của Mozart được thể hiện bời tâm hồn nhạy cảm và trí tuệ tinh tế của người chứng kiến những sự kiện ĩ đại của thời đại "bão táp và tiến công". Chính trong những tác phẩm của Mozart lần đầu tiên thể hiện rõ những nét chủ yếu của nghệ thuật trong thời đại mới với sự đầy đủ với màu sắc. Nhân vật của Mozart - không còn là một hình dáng trừu tượng và cũng không phải là mẫu người tổng hợp. Đó là - con người với những tìm tòi, những suy nghĩ, những tình cảm và những ước vọng, can đảm và cao thượng, từ những ý tưởng của nó ta cảm thấy được sự trong sáng của tâm hồn và sự trinh bạch của tuổi thanh niên. Và cuộc sống được thể hiện trong các tác phẩm của Mozart rộng lớn sâu sắc hơn và toàn diện hơn các sáng tác của những người cùng thời với ông.
Nhạc giao hưởng chiếm vị trí hàng đầu trong di sản của Mozart. Tác giả thiên tài của "Chiến sáo thần" và "Khúc tưởng niệm" (Requiem), trong quãng đời ngắn ngủi của mình, đã sáng tác hơn 100 tác phẩm cho dàn nhạc, cho đến nay những tác phẩm ấy vẫn tô điểm cho những chương trình âm nhạc giao hưởng và những tập thể hòa tấu. Thiên tài của Mozart được thể hiện với một sức mạnh mãnh đặc biệt trong các tác phẩm giao hưởng của ông, mà số lượng lớn của chúng (kể cả những bản tổng phổ bị mất không tìm được) lên tới gần số 50. Công việc sáng tác ấy chiếm hơn 20 năm, giao hưởng thứ nhất được viết năm Mozart lên 8 tuổi, bản giao hưởng cuối cùng - 3 năm trước khi ông mất. Việc sáng tác nhạc kịch (Opera) có một ý nghĩa lớn đối với Mozart - nhà soạn nhạc giao hưởng. Ở đây có việc làm phong phú lẫn nhau về thể loại: nghệ thuật nhạc kịch bồi dưỡng cho giao hưởng, và những sáng tác cho dàn nhạc tạo cơ sở cho việc xây dựng những hình tượng sân khấu đặc sắc.
Giao hưởng của Mozart - không phải chỉ là những liên tố khúc, mà lả những vở kịch khí nhạc - so với những tác phẩm giao hưởng của các nhạc sĩ cùng thời, thì giao hưởng của Mozart là một bước tiến khổng lồ. Từ những tác phẩm giao hưởng của Mozart thẳng đường đến những bức tranh hoành tráng của Beethoven và những sáng tác tiếp theo của các nhạc sĩ chủ nghĩa lãng mạn. Tình cảm phong phú, bản tính nghệ thuật vững vàng lạ thường, sự cân đối và nhất quán trong tư duy âm nhạc, sự hài hòa tột độ trong cách sử dụng những phương tiện biểu hiện - tất cả những điều đó đã đưa giao hưởng của Mozart ngang hàng với những tuyệt tác vĩ đại nhất của nền nghệ thuật thế giới.
Trong các tác phẩm viết cho dàn nhạc của Mozart ngày càng nổi bật những nét đặc biệt trong phong cách của ông. Và điều trước tiên - vẻ đẹp hiếm có của giai điệu, Mozart đã tạo được cho mình một bút pháp giai điệu đặc biệt - rõ rệt, mềm mại, tinh tế, và xa lạ cả với tính chất thương cảm cầu kỳ và cả với tính chất tầm thường cứng nhắc. Và khi nói về bất kỳ chi tiết nào của các tác phẩm của Mozart - về những đặc điểm hòa âm hoặc âm sắc, về những thủ pháp phức điệu, về sự bố trí dàn nhạc- muốn nói nhiều về bản lĩnh kỹ xảo (đôi khi không giải thích nổi) bao nhiêu, thì cũng muốn nói nhiều về cái đẹp của cách thể hiện bấy nhiêu. Tchaikovsky đã phải reo lên một cách thích thú: "Tôi khẳng định sâu sắc rằng, Mozart lả đỉnh cao nhất mà cái đẹp trong âm nhạc có thể đạt tới".
